156432365-კობო-აბე-ქალი-ქვიშაში

[Audio] კობო აბე - ქალი ქვიშაში. . . კობო აბე - ქალი ქვიშაში.

[Audio] პირველი ნაწილი I აგვისტოს ერთ დღეს დაიკარგა კაცი; მან გადაწყვიტა, შვებულება სანაპიროზე გაეტარებინა (იქამდე მატარებლით ნახევარი დღის სავალი იყო) და მას შემდეგ ცამ ჩაყლაპა თუ მიწამ, ვერა გაიგეს რა. არც პოლიციის ძებნას, არც გაზეთებში გამოცხადებას შედეგი არ მოჰყოლია. ადამიანთა გაქრობა საერთოდ არც თუ იშვიათი მოვლენაა. სტატისტიკის თანახმად ყოველწლიურად რამდენიმე ასეული ცნობა ქვეყნდება უგზო-უკლოდ დაკარგულთა შესახებ. და რარიგ უცნაურიც უნდა იყოს, დაკარგულთა ერთობ მცირე პროცენტია ნაპოვნი. მკვლელობებს და უბედურ შემთხვევებს სამხილი რჩებათ; როცა ვინმეს იტაცებენ, ამის მოტივები ყოველთვის შეიძლება დადგინდეს, მაგრამ თუ გაქრობას სხვა რაიმე მიზეზი უდევს საფუძვლად, დაკარგულის კვალის მიგნება ძალზე ძნელია. ისე, საკმარისია გაქრობას გაქცევა დაარქვან, რომ გაქრობის ბევრ შემთხვევას, ალბათ, სწორედ ამ ჩვეულებრივ გაქცევას მიაწერენ მაშინვე. ახლაც, რაიმე კვალი რომ არ არსებობდა, აქ უჩვეულო არაფერი იყო. დაახლოებით იცოდნენ ადგილი, საითაც კაცი გაემგზავრა, მაგრამ იქიდან არ უცნობებიათ გვამი აღმოვაჩინეთო. მისი სამუშაო სრულიადაც არ გახლდათ გასაიდუმლოებული, რის გამოც შეიძლებოდა მოეტაცათ. არც მის მოქმედებას, ქცევას ეტყობოდა რაიმე, რომ გაეფიქრათ, გაქცევას აპირებსო. თავდაპირველად ყველამ, ბუნებრივია, დაასკვნა, აქ ქალის ხელი ურევიაო. როცა პოლიციის მოხელეებმა და კაცის თანამოსამსახურეებმა ცოლისგან გაიგეს, მწერების შესაგროვებლად წავიდა, თავისი კოლექციის შევსება უნდოდაო, ცოტა გული გაუტყდათ კიდეც. მართლაც, კალიუმციანიდიანი ქილა და მწერების დასაჭერი ბადე გეთრია, თანაც მხოლოდ ქალთან ერთად გაქცევის შესანიღბად, ეს დიდზე დიდი თვალთმაქცობა იქნებოდა. მთავარი კი ისაა, რომ სადგურის მოსამსახურის ცნობით იმ დღეს S სადგურზე მატარებლიდან გადმოვიდა კაცი, რომელიც ტანსაცმლით ალპინისტს ჰგავდა, მხრებზე გარდიგარდმო ეკიდა ხის ყუთი, მხატვრებს რომა აქვთ იმდაგვარი და მათარა. მოსამსახურეს ზუსტად ახსოვდა, რომ კაცი მარტოკა იყო. ამრიგად ქალთან ერთად გაქცევის ვარაუდი გაქარწყლდა. გაჩნდა ვერსია, თითქოს თავი მოიკლა მიზანთროპიის ნიადაგზე. ეს ვერსია გამოთქვა დაკარგულის თანამოსამსახურემ, ფსიქოანალიზის დიდმა მოყვარულმა. ფსიქოანალიზის მოყვარულის აზრით, თვით ფაქტი, რომ მოწიფულ კაცს ისეთი გამოუსადეგარი საქმე იტაცებს, როგორიცაა მწერების კოლექციის შეგროვება, უკვე მის ფსიქიკურ არასრულფასოვნებას ამტკიცებს. როცა ბავშვიც კი მეტისმეტ მიდრეკილებას ამჟღავნებს მწერების კოლექციის შეგროვების მიმართ. ეს ხშირად მიუთიტებს მის ოიდიპოსის კომპლექსზე..

[Audio] ბავშვი დაუკმაყოფილებელი სურვილის საზღაურად სიამოვნებით არჭობს ქინძისთავს დაღუპულ მწერს, რომელიც ისედაც ვერსად გაიქცევა, და თუ მან მოწიფულობაში ამგვარი რამ არ მიატოვა, ეს უეჭველი ნიშანი იქნება იმისა, რომ ავადმყოფური მდგომარეობა გაუუარესდა. აკი საკმაოდ ხშირად ენტომოლოგები ძებნის მანიით არიან შეპყრობილნი, უაღრესად გულჩახვეულნი გახლავთ, კლეპტომანია, პედერასტია სჭირთ. აქედან კი მიზანთროპიის შედეგად გამოწეულ თვითმკვლელობამდე ერთი ნაბიჯია. უფრო მეტიც, ზოგ კოლექციონერს საკუთარი ქილების კალიუმციანიდი უფრო იზიდავს, ვიდრე თვით კოლექციის შეგროვება და ვერაფრით ვერ ეხსნება ამ ამბავს... და განა ის, რომ დაკარგულს არასდროს გასჩენია სურვილი გულახდილად ეამბნა თავისი გატაცების შესახებ, არ ამტკიცებს, რაოდენ სამარცხვინოდ მიაჩნდა თავადაც ეს გატაცება? მაგრამ რადგანაც გვამი ჯერ აღმოჩენილი არ იყო, ყველა ამ, ერთი შეხედვით აგრერიგად დალაგებულ, დასკვნას საფუძველი გამოეცალა. ამრიგად, ნამდვილი მიზეზი კაციშვილმა ვერ გაიგო. გავიდა შვიდი წელი და სამოქალაქო კოდექსის ოცდამეათე მუხლის თანახმად დაკარგული გარდაცვლილად მიიჩნიეს. II ერთხელ, აგვისტოში, ნაშუადღევს S სადგურის ბაქანზე გამოჩნდა კაცი; ნაცრისფერი პიკის პანამა ეხურა, მხრებზე გარდიგარდმო ეკიდა ხის დიდი ყუთი და მათარა. შარვლის ტოტები წინდებში ჩაეტნია, გეგონებოდათ, მთაში აპირებსო წასვლას. მაგრამ იმ არემარეში არც ერთი მთა არ ჩანდა, რომ ზედ ასვლა ღირებულიყო. ამიტომ სადგურის მოსამსახურემ, რომელიც გასასვლელში ბილეთებს ამოწმებდა, მას ეჭვით გააყოლა თვალი. კაცი შეუყოყმანებლად ავიდა სადგურთან მდგომ ავტობუსში და უკან დაჯდა. ავტობუსი მთების საწინააღმდეგო მხარეს მიდიოდა. კაცი ბოლო გაჩერებამდე გაჰყვა ავტობუსს. ავტობუსიდან გადმოსულმა დაინახა, რომ აქ მაღლობები და ღრმულები უსასრულოდ ენაცვლებოდა ერთმანეთს. დაბლობები მთლიანად ვიწრო ზოლებად დაყოფილ ბრინჯის ნათესებს დაეფარა. ზოლებს შორის პატარა კუნძულებივით ამოზიდულიყო ხურმის მომცრო წარაფები. კაცი გასცდა სოფელს და სანაპიროსკენ გაემართა. ნიადაგი სულ უფრო ღია ფერისა და მშრალი ხდებოდა. მალე სახლები გაქრა, მხოლოდ კანტიკუნტად ასვეტილიყო ფიჭვის კორომები. მყარი ნიადაგი თანდათან იქცა სილად, რომელიც ფეხებს ეკვროდა. აქა-იქ მუქად ილანდებოდა ხმელი ბალახის კუნძულები, ჩანდა ამ ადგილებში თითქოსდა შემთხვევით გამომტყვრალი ერთი ბეწო ნაკვეთები დამჭკნარი ბადრიჯნების. ირგვლივ კი სულიერი არ ჭაჭანებდა. წინ, ეტყობოდა, ზღვა იყო. კაცი სწორედ იქით მიემართებოდა. ბოლოს გაჩერდა, მიმოიხედა, სახიდან ქურთუკის სახელოთი მოიწმინდა ოფლი, აუჩქარებლად გახსნა ხის ყუთი, ზედა სარქველიდან ჯოხების შეკვრა ამოიღო, ჯოხები.

[Audio] შეაერთა და მწერების საჭერი ბადე მიიღო. შემდეგ გზა განაგრძო ჯოხით სწევდა აქეთიქით კანტიკუნტად შეხვედრილ ბალახის ბურჩხებს. სილას ზღვის სუნი ასდიოდა. გადიოდა დრო, ზღვა კი არა და არ ჩანდა. შესაძლოა, ეს დაღარული ადგილი უშლიდა ხელს, დაენახა რა ხდებოდა წინ, მაგრამ თვალის მისაწვდენზე ლანდშაფტი არ იცვლებოდა. მოულოდნელად მის წინაშე პატარა სოფელი ამოიზარდა. ეს იყო ჩვეულებრივი ღატაკი სოფელი: სახანძრო კოშკის ირგვლივ ყავრის სახურავები მიჭუჭყულიყო, რომლებზეც პატარა ქვები ეწყო. რამდენიმე სახლს შავი კრამიტი ეხურა, ზოგს კი წითლად შეღებილი თუნუქი. სოფლის ერთადერთი გზაჯვარედინის კუთხეში მდგომი თუნუქის სახურავიანი სახლი, ეტყობოდა, მეთევზეთა არტელის გამგეობა იყო. სოფლის გადაღმა, ალბათ, ზღვაც იქნებოდა და დიუნებიც. სოფელი რატომღაც მეტისმეტად ფართოდ გაშლილიყო. ირგვლივ რამდენიმე ნაყოფიერი ნაკვეთი ერტყა, დანარჩენი მიწა სულ ქვიშნარი იყო. ჩანდა მიწათხილისა და კარტოფილის პატარპატარა ყანები. ზღვის სუნი საქონლის სუნს ერეოდა. გაქვავებული თითქოსდა ქვიშისა და თიხისგან დაცემენტებული გზის პირზე დამტვრეული ნიჟარების თეთრი გორები აღმართულიყო. ვიდრე კაცი გზაზე მიდიოდა, არტელის გამგეობის წინ, გაშლილ ადგილას მოთამაშე ბავშვებიც, ბადის მკერავი მოხუციცა და სოფლის ერთადერთ საწვრილმანოსთან თავშეყრილი გაწეწილი ქალებიც წამით ირინდებოდნენ და გაკვირვებით აყოლებდნენ თვალს. კაცი მათ არავითარ ყურადღებას არ აქცევდა. მას მხოლოდ დიუნები და მწერები აინტერესებდა. მაგრამ მარტო სოფლის სიდიდე როდი იყო უცნაური. გზა უცებ მაღლა წავიდა. ესეც სრულიად მოულოდნელი გახლდათ. აკი, თუ ზღვისკენ მიდიოდა, ბუნებრივია, დაღმა უნდა დაშვებულიყო. კაცი იქნებ შეცდა, როცა რუკას დასცქეროდა? მან სწორედ ამ დროს გზად შემოხვედრილ ქალიშვილს მიდამოს შესახებ ჰკითხა. ქალიშვილმა კი თვალები დახარა და ჩაუარა, ისეთი გამომეტყველება გამოეხატა, თითქოს კითხვა არ გაუგონია. კეთილი, განვაგრძობთ გზას, რაც უნდა თქვა, ქვიშის ფერიც, სათევზაო ბადეებიცა და ნიჟარების გორებიც - ყველაფერი იმაზე მიუთითებს, რომ ზღვა ახლოსაა. ერთი სიტყვით, საწუხარი არაფერია. გზა სულ უფრო ციცაბოვდებოდა, ირგვლივაც უკვე ქვიშის გარდა არა ჩანდა რა. მაგრამ უცნაურია, ის ადგილი, სადაც სახლები იდგა, სულაც არ მაღლდებოდა. მხოლოდ გზა მიდიოდა ზემოთ, თვით სოფელი კი თითქოსდა დაბლობში რჩებოდა. არა, არა მარტო გზა, სახლებს შორის არსებული სივცრცეც გზასთან ერთად მაღლდებოდა. ამიტომ ისე ჩანდა, თითქოს მთელი სოფელი აღმა მიდიოდა და მარტოოდენ სახლები რჩებოდა ერთ დონეზე. რაც უფრო წინ, დიუნის წვერისკენ მიიწევდა კაცი, ეს შთაბეჭდილება სულ უფრო უძლიერდებოდა და მალე მოეჩვენა, რომ სახლები ქვიშაში ამოთხრილ ვეება ორმოებში იდგა. ბოლოს გზა, რომელზეც მიაბიჯებდა, და სახლებს შორის არსებული შუალედები სახურავების მაღლა აღმოჩნდა, სახლები კი სულ უფრო ღრმად იძირებოდა ქვიშის ორმოებში. ფერდობი მოულოდნელად თითქმის შვეული გახდა. ახლა კაცს სახურავთა წვეროებიდან ოციოდე მეტრი აშორებდა. „აბა,იქ რა ცხოვრება უნდა იყოს?" -გაიფიქრა,.

[Audio] როცა ძრწოლით იყურებოდა ღრმა ორმოში. უცებ შმაგად დაუბერა ქარმა და სუნთქვა შეუკრა. იგი ორმოს ნაპირს გაეცალა და მოულოდნელად ქვემოთ, შორს თვალი ჰკიდა მღვრიე აქაფებულ ზღვას. ზღვა ნაპირის ქვიშას ლოკავდა. კაცი დიუნის თხემზე იდგა, სწორედ იქ, საითაც მოისწრაფვოდა. ზღვის მხარეს მიმართული დიუნის ფერდობი, იმ მხარეს, საიდანაც მუსონები ქრიან, ციცაბო და შიშველი გახლდათ. სამაგიეროდ უფრო დამრეც ადგილებში ვიწროფოთლიანი ბალახის ბურჩხები ამოწვერილიყო. კაცმა უკან მოიხედა და დაინახა, რომ ვეება ორმოები, რომლებიც დიუნის თხემის ახლო და ახლო სულ უფრო ღრმად ჩანდნენ, სოფლის ცენტრისკენ რამდენიმე იარუსად მიიწევდნენ და გაჭრილ სკას მოგაგონებდათ. სოფელი, ეტყობოდა, დიუნზე ადიოდა. მაგრამ იქნებ თვითონ დიუნი ადიოდა სოფელზე? ასეა თუ ისე, სოფლის ხედი კაცს გულს უმძიმებდა, აღიზიანებდა. სამაგიეროდ სასურველ დიუნებამდე მოაღწია და ახლა ყველაფერი რიგზე იყო. მათარიდან წყალი მოსვა, ღრმად ამოისუნთქა, და ჰაერმა, რომელიც აგრერიგად სუფთა ჩანდა, ყელი ამოუწვა, თითქოს ზუმფარა გამოუსვესო. კაცს უნდოდა თავისი კოლექცია ქვიშის ბინადარი მწერებით შეევსო. ქვიშის მწერები მომცრონი, უფერულნი არიან, მაგრამ კოლექციის შეგროვების მანიით შეპყრობილ კაცს ხასხასა ფერის ფრთებით შემკობილი პეპლები ან ჭრიჭინობლები როდი იზიდავს. ასეთი ადამიანები არ ისწრაფვიან თავიანთი კოლექცია რომელიმე ეგზოტიკური ნიმუშებით დაიმშვენონ. არ აინტერესებთ მეტადრე სისტემატიზაცია, არც ნედლეულს ეძიებენ, რათა ჩინურ მედიცინაში ხმარებული წამლები დაამზადონ. ენტომოლოგს გულუბრყვილო და უშუალო სიხარულს ჰგვრის ახალი სახეობის აღმოჩენა. თუ ეს მოხერხდა, ენტომოლოგიურ ატლასში ხელახლა ნაპოვნი მწერის გრძელი მეცნიერული ლათინური სახელწოდების გვერდით შენი სახელიც გაჩნდება და გამორიცხული არ არის, იქ საუკუნოდ დარჩეს. ხოლო თუ შენს სახელს, თუნდაც მწერის სახელწოდებასთან დაკავშირებულს, ადამიანთა მეხსიერება შემოინახავს, ეს იმას ნიშნავს, რომ მუყაითობა ამაოდ არ გამოგივლენია. თვალით თითქმის შეუმჩნეველ მწერთა უამრავი სახეობა უზღვავ შესაძლებლობას იძლევა ახალი და ახალი აღმოჩენებისთვის ესოდენ საძულველ ჩვეულებრივ სახლის ბუზებსაც კი. ბუზების სახეობანი საოცრად მრავალრიცხოვანია, მაგრამ ვინაიდან ყველა ენტომოლოგის აზრი დაახლოებით ერთი კალაპოტით მიიმართება, მათ თითქმის დაასრულეს ამ სახეობათა უმრავლესობის შესწავლა იაპონიაში აღმოჩენილი უიშვიათესი მერვე მუტანტის ჩათვლით: შესაძლოა ეს იმიტომ მოხდა, რომ ადამიანთა ცხოვრება ერთობ მჭიდროდ უკავშირდება ბუზების ცხოვრებას. უმჯობესია თავდაპირველად ყურადღება მივაქციოთ გარემოს. იქნებ სახეობათა მრავალრიცხოვნობა ბუზების შეგუების უნარით აიხსნება? კაცი ამ აღმოჩენამ ისე გაახარა, შეხტა კიდეც. ჩემი აზრი არც ისე სულელურია. სწორედ ბუზების ესოდენ დიდი.

[Audio] შეგუების უნარით აიხსნება ის, თუ რატომ იტანენ ისინი ადვილად ყველაზე არახელსაყრელ პირობებს რომლებშიც სხვა მწერებს არსებობა არ შეუძლიათ. აი, მაგალითად, უდაბნოში ცხოვრებასაც კი შეეგუენ, სადაც ყველა სულდგმული იღუპება... ამ აღმოჩენის შემდეგ კაცი განსაკუთრებულ ინტერესს იჩენდა ქვიშების მიმართ. შედეგმაც არ დააყოვნა. ერთხელ სახლის მახლობლად ღელეს დამშრალ კალაპოტში პაწაწა მოყვითალო მწერი დაინახა. მწერი მოგაგონებდათ ესპანეთის ბუზს, ანუ ესპანურას, რომელიც ხეშეშფრთიანთა ოჯახს მიეკუთვნება. როგორც ცნობილია, ესპანურები სულ სხვადასხვა ფერისა და ზომისა არიან, მაგრამ მათი წინა ფეხები ფრიად უმნიშვნელოდ განსხვავდებიან. სწორედ წინა ფეხები გახლავთ კლასიფიკაციის საყურადღებო კრიტერიუმი, ვინაიდან წინა ფეხების ფორმათა განსხვავება ნიშნავს სახეობრივ განსხვავებასაც. კაცის მიერ დანახული მწერის წინა ფეხების მეორე სახსარს მართლა ჰქონდა ყურადსაღები თავისებურება. ესპანურების გვარის მწერთა წინა ფეხები ჩვეულებრივ წვრილია, შავი და ერთობ მოძრავი, ამ ბუზს კი მრგვალი, მსხვილი, თუთქოსდა მტკიცე ჯავშნით დაფარული, მკვეთრი ყვითელი ფერის ფეხები ჰქონდა. შესაძლოა ზედ ყვავილის მტვერი მიეწება? იქნებ მწერს ყვავილის მტვრის შესაგროვებლად განსაკუთრებული სამარჯვიც კი აქვს ვთქვათ, ბეწვების მაგვარი რაღაც? თუ კაცს ბუზზე დაკვირვებისას შეცდომა არ დაუშვია, როგორც ჩანს, მნიშვნელოვანი რამ აღმოუჩინა. სამწუხაროდ მწერი ვერ დაიჭირა. მეტისმეტად აღელვებული იყო, ბუზიც როგორღა საოცრად უჩვეულოდ ფრინავდა, ბოლოს სულ გაფრინდა. შემდეგ დაბრუნდა და კაცის მიახლოებას დაუწყო ლოდინი, ოღონდ ის არ უთქვამს „ბიჭი ხარ და დამიჭირეო". როცა კაცი მინდობილად მიუახლოვდა, ისევ გაფრინდა. ისევ დაბრუნდა და ისევე დაუწყო ლოდინი. თითქოსდა აღიზიანებდა. ბოლოს სულ დაიმალა ბალახში. ასე დაატყვევა კაცი ესპანურამ, რომელსაც წინა ფეხები ყვითელი ჰქონდა. კაცმა ყურადღება მიაქცია ქვიშნარ ნიადაგს და კიდევ უფრო მეტად ირწმუნა თავისი ვარაუდი. ესპანურა ხომ უდაბნოს ტიპიური მწერია. ერთი თეორიის თანახმად, ამ ბუზების უჩვეულო ფრენა მხოლოდ მახეა, სოროებიდან პატარა ცხოველების გამოსატყუებელი. მათ მიერ ამგვარად მოხიბლული თაგვები, ხვლიკები თავიანთი სორეოებიდან შორს მირბიან უდაბნოში და იქ შიმშილი და დაღლილობა ღუპავთ. ესპანურები ამასღა ელოდებიან და დაღუპულ ცხოველებს ჭამენ. მათ იაპონურად მშვენიერი სახელი „წერილების დამტარებელი" ჰქვიათ. და თუმცა ერთი შეხედვით ლამაზნი ჩანან, სინამდვილეში ბასრი ყბების პატრონნი და ისეთი სისხლმწყურვალნი არიან, ერთმანეთსაც ჭამენო. ისე, ეს თეორია სწორია თუ არა, რა მნიშვნელობა აქვს, მთავარია, რომ კაცი ნამდვილად მოხიბლა ესპანურას იდუმალმა ფრენამ. ბუნებრივია, კაცს მეტი ინტერესი გაუჩნდა ესპანურას საარსებო პირობების შემქმნელი ქვიშის მიმართ. დაიწყო ლიტერატურის კითხვა და რაც უფრო მეტს კითხულობდა, მით.

[Audio] უფრო რწმუნდებოდა, რომ ქვიშა ძალზე საინტერესო მოვლენა იყო. თუ მაგალითად, ენციკლოპედიაში ქვიშის შესახებ დაბეჭდილ სტატიას ჩავხედავდით, შემდეგს წავიკითხავდით: „ქვიშა დაშლილი მთის ქანის გროვაა. ზოგჯერ შეიცავს მაგნიტურ რკინაქვას, კასიტერიტს, უფრო იშვიათად ოქროვან სილას. მისი დიამეტრი ორიდან ერთი მეთექვსმეტედი მილიმეტრია". რაოდენ ნათელი განსაზღვრაა. მოკლედ რომ ვთქვათ, ქვიშა წარმოიქმნება დაშლილი მთის ქანისაგან და რაღაც საშუალოს წარმოადგენს წვრილ კენჭებსა და თიხას შორის. მაგრამ ქვიშისთვის შუალედური პროდუქტის დარქმევა ჯერ კიდევ არ ნიშნავს, რომ განმარტება ამომწურავია. სამ ელემენტს - ქვას, ქვიშასა და თიხას - შორის, რომელთა რთული შეერთების შედეგად იქმნება მიწა, რატომ მაინცდამაინც ქვიშას შეუძლია იზოლირებულად იყოს და უდაბნო და ქვიშნარი ადგილები წარმოქმნას? ქვიშა რომ უბრალოდ შუალედურ პროდუქტს წამოადგენდეს, მაშინ შიშველ კლდეებსა და თიხის არეებს შორის ეროზიის წყალობით შეიძლებოდა აღმოგვეჩინა ურიცხვი შუალედური პროდუქტი, წარმოქმნილნი კლდეებისა და თიხის არეთა ურთიერთშეღწევის გზით. მაგრამ აკი სინამდვილეში არსებობს ქანების მხოლოდ სამი აშკარად განსხვავებული სახეობა: კლდოვანი, ქვიშნარი და თიხნარი. ისიც გასაკვირია, აგრეთვე რომ ქვიშის მარცვლის სიდიდე ყოველთვის ერთნაირია. გინდაც კუნძულ ენოსიმის სანაპიროს ქვიშისა იყოს და გინდაც გობის უდაბნოსი, მისი დიამეტრი საშუალოდ ერთ მერვედ მილიმეტრს უდრის და ვრცელდება ჰაუსის მრუდს მიახლოებული მრუდით. ერთ გამოკვლევაში მეტად გაუბრალოებულად განმარტავდნენ ეროზიის შედეგად ნიადაგის დაშლას: მსუბუქი ელემენტები დიდ მანძილზე გადადისო. მაგრამ სრულებით არ ხსნიდნენ ქვიშის მარცვლის სიდიდის, ერთი მერვედი მილიმეტრი დიამეტრის თავისებურებას. მეორე შრომაში, გეოლოგიის საკითხებზე დაწერილ შრომაში, საწინააღმდეგოს ამბობდნენ: „წყლის ნაკადებიცა და ჰაერისაც ტურბულენციას წარმოქმნიან. ტურბულენციის ტალღის უმცირესი სიგრძე ექვივალენტურია უდაბნოს ქვიშის დიამეტრისა. ამ თავისებურების წყალობით ნიადაგს სცილდება მხოლოდ ქვიშა, თანაც სცილდება ნაკადთან შექმნილი სწორი კუთხით. თუ ნიადაგის ცალკეული კომპონენტების შეჭიდულობის ძალა მცირეა, ქვიშა შეიძლება ჰაერში ნიავმაც კი აიტაცოს, რომელსაც ქვებისა და თიხის ატაცება არ შეუძლია. შემდეგ ქვიშა ქარის მოძრაობის მიხედვით ისევ ეშვება მიწაზე. ალბათ ქვიშის თავისებურებანი აეროდინამიკამ უნდა განიხილოს". განვაგრძოთ ზემოთ მოყვანილი განსაზღვრება: „...ესე იგი დაშლილი მთის ქანების ნაწილაკები ისეთი სიდიდისაა, მისი მეოხებით ისინი ყველაზე მოძრავნი არიან"..

[Audio] ვინაიდან მიწაზე ყოველთვისაა ქარი და წყლის ნაკადები, ქვიშა უსათუოდ წარმოიქმნება. და მანამ, სანამ იქროლებენ ქარები, იდენენ მდინარეები, ზღვები თავიანთ ტალღებს ააზავთებენ, მიწას ქვიშის სულ უფრო მეტი მასები მოწყდება და, ცოცხალი არსების მსგავსად, ყველგან გადაცოცდება. ქვიშამ დასვენება არ იცის. იგი შეუმჩნევლად, მაგრამ შეუპოვრად იტაცებს და შლის მიწას... მარად მოძრავი ქვიშის ეს სურათი აუწერლად აღელვებლდა და როგორღაც აჩქარებდა კაცს. ქვიშის უნაყოფობა, როგორიცაა იგი ჩვეულებრივ, აიხსნება არა სიმშრალით, არამედ უწყვეტი მოძრაობით, რასაც ვერც ერთი ცოცხალი არსება ვერ გაუძლებს. რარიგ ჰგავს ეს უხალისო ცხოვრებას ადამიანებისას, რომელნიც განუწყვეტლივ ებღაუჭებიან ერთმანეთს. დიახ, ქვიშა არც ისე ვარგისია სიცოცხლისათვის, მაგრამ განა სიმყარე მეტისმეტად აუცილებელია არსებობისათვის? ნუთუ მთელ ამ საზიზღარ მეტოქეობას სიმყარის განმტკიცების სწრაფვა არ წარმოშობს? თუ სიმყარეზე ხელს ავიღებთ და ქვიშის მოძრაობას დავემორჩილებით, მეტოქეობასაც მოეღება ბოლო. სინამდვილეში უდაბნოშიც ხომ ხარობს ყვავილები, ცხოვრობენ მწერები და ცხოველები. ეს ყოველივე ცოცხალი არსებებია, რომლებმაც შეგუების უნარის უდიდესი ძალის წყალობით მეტოქეობის ჩარჩოს თავი დააღწიეს. აი, მისი ესპანურები როგორ... კაცი გონებაში ხატავდა ქვიშის მოძრაობას და უკვე ჰალუცინაციები ეწყებოდა - თავის თავსაც ამ უსასრულო ნაკადში ჩართულს ხედავდა. III კაცმა თავი დახარა და ისევ წავიდა წინ, დიუნის თხემს გაჰყვა. დიუნი ნახევარმთვარესავით ერტყმოდა სოფელს, ციხე-სიმაგრის მიწაყრილის მსგავსად. კაცი ყურადღებას თითქმის არ აქცევდა, რაც შორს ხდებოდა. ენტომოლოგისთვის მნიშვნელოვანია მთელი გულისყური თავისი ფეხების ირგვლივ სამი მეტრი რადიუსის მქონე სივრცეზე გადაიტანოს. მისი ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წესია - მზისკენ ზურგშექცეული არ დადგეს. თუ მზე უკან მოექცა, მწერი შეიძლება საკუთარი ჩრდილით დააფრთხოს. ამიტომ მწერებზე მონადირეებს შუბლსა და ცხვირზე მზე ისე ეკიდებათ, ლამის უშავდებათ. კაცი დინჯად და ნელა მიიწევდა წინ. ფეხის ყოველი დადგმისას ქვიშა წაღებზე ეფრქვეოდა. ირგვლივ ცოცხალი არა ჭაჭანებდა რა, გარდა აქა-იქ გართხმული ბალახის ბურჩხებისა, რომელნიც თუნდაც ახლავე აყვავდებოდნენ, ოდნავ მეტი სინოტივე რომ ჰქონდათ. აქ თუკი რამ მფრინავი გამოჩნდებოდა, ეს იქნებოდა ადამიანის ოფლის სუნზე მოფრენილი კუს ბაკანივით შეფერილი ბუზები. მაგრამ იმედები ხშირად სწორედ ასეთ ადგილზე მართლდება ხოლმე. თუმცა ესპანურებს გუნდ-გუნდად ცხოვრება არ უყვართ.

[Audio] და არის ზოგჯერ შემთხვევები, როცა ერთი ბუზი ირგვლივ მთელ კილომეტრებს ედება. რას იზამ, შეუპოვრად უნდა განაგრძო ძიება. უცებ კაცი შეჩერდა. ბალახში რაღაც შეინძრა. ეს იყო ობობა. ობობები არაფრად სჭირდებოდა და სიგარეტის გასააბოლებლად ჩაცუცქდა. ზღვიდან განუწყვეტლივ უბერავდა ქარი. ქვემოთ დამსხვრეული თეთრი ტალღები დიუნს ძირს უღრღნიდნენ. იქ, სადაც დიუნის დასავლეთი კიდე ქრებოდა, ზღვაში პატარა კლდოვანი მაღლობი ამოზიდულიყო. მაღლობს წალესილი ნემსების კონასავით ეფრქვეოდა მზის სხივები. ასანთი არა და არ ინთებოდა. ათი ღერი გაჰკრა და სულ ამაოდ. გადაგდებული ასანთის ღერების გასწვრივ თითქმის წამის ისრის სისწრაფით მოძრაობდა ქვიშის წვრილი ნაკადები. კაცმა ქვიშის პატარა ტალღა შენიშნა და, როგორც კი ტალღამ მისი წაღის ქუსლამდე მოაღწია, ზეზე წამოდგა. შარვლის ნაკეცებიდან ქვიშა ჩამოეყარა. გადააფურთხა და ისეთი შეგრძნება დარჩა, პირში თითქოს სახეხელა გაუტარეს. ისე აქ ძალზე ცოტა ხომ არაა მწერები? იქნებ ქვიშა ერთობ სწრაფად მოძრაობს? არა, გულის გატეხა ჯერ კიდევ ადრეა. თეორიულად შეუძლებელია ამ ადგილებში მწერები არ იყოს. დიუნის წვერი უფრო სწორი გახდა. იგი ალაგ-ალაგ ძალზე ცილდებოდა ზღვას. კაცს იმის შეგრძნებამ, რომ ნადავლი ელოდა, წინ უბიძგა და დამრეც ფერდობზე დაეშვა. აქაიქ ქვიშის დასამაგრებელი ბამბუკის ლასტების ნარჩენები ამოშვერილიყო, ცოტათი ქვემოთ ტერასა ჩანდა. კაცმა გზა განაგრძო. კვეთდა ქვიშის ნახჭებს, რომელნიც ქარს ისეთი სიზუსტით გამოეყვანა, მანქანის გაკეთებული გეგონებოდათ. ანაზდად ყველაფერი გაქრა კაცის მხედველობის არედან და მან დაინახა, რომ ღრმა ორმოს ნაპირზე იდგა. ორმო უსწორო, ოვალური მოყვანილობისა იყო, ოც მეტრზე მეტი სიგანისა. მისი მოპირდაპირე კედელი შედარებით დამრეცი ჩანდა, ხოლო ის კედელი, სადაც კაცი იდგა, თითქმის - შვეული. ფაიფურის ფინჯანივით ამოზნექილი, გლუვ და სრიალა ნაპირზე ფეხი ცურდებოდა. კაცმა ცალი ფეხი ზედ ფლატის პირს დააბჯინა და ფრთხილად ჩაიხედა ქვემოთ. ახლაღა მიხვდა, რომ თუმცა ირგვლივ სინათლე იდგა, უკვე საღამოვდებოდა. პირქუშ სიღრმეში, ორმოს ფსკერზე დუმილით მოცული ქოხი იდგა. სახურავის ერთი კიდე ქვიშის დამრეც კედელში შეჭრილიყო. „მთლად ისე, როგორც ხანმანწკის ნიჟარა, გაიფიქრა კაცმა. -რაც გინდა ქნა, ქვიშის კანონს ვერ შეეწინააღმდეგები..." ის იყო ფოტოაპარატის მომარჯვება დაიწყო, რომ მის ფეხქვეშ ქვიშა შხრიალით ჩაცურდა. შეშინებულმა სწრაფად გასწია ფეხი, მაგრამ ქვიშა ერთხანს ისევ მიედინებოდა ქვემოთ. რარიგ უმდგრადია ქვიშის ეს წონასწორობა! მღელვარებისგან სულშეგუბებულმა სველი ხელისგულები შარვალზე შეიწმინდა..

[Audio] კაცის ზურგს უკან ვიღაცამ ჩაახველა. გვერდით ედგა, თითქმის მხარზე ეხებოდა, საიდანღაც გამომტყვრალი მოხუცი, ყველაფერზე ეტყობოდა, სოფლელი მეთევზე. მოხუცმა ფოტოაპარატს შეავლო თვალი, შემდეგ ორმოს ფსკერს ჩახედა, მოთრიმლული პირი ღიმილით დაემანჭა. ჩასისხლიანებული თვალების კუთხეებში რაღაც წებოვანი ჩაუდგა. -რაო, გამოკვლევაა? ხმა ქარმა წარიტაცა, ყრუდ, უფერულად ჟღერდა, თითქოს გადასატანი მიმღებიდან ისმოდა, მაგრამ ნათქვამი ნათელი იყო, ადვილად გაიგებდი. -გამოკვლევაო? -კაცმა ობიექტივს დაბნეულად დააფარა ხელისგული და მწერების საჭერ ბადეს გასწორება დაუწყო, რომ მოხუცს შეენიშნა. –რის თქმა გინდათ? რაღაც არ მესმის... მე, იცით, მწერების კოლექციას ვაგროვებ. ჩემი სპეციალობა მწერებია, რომლებიც აი, ასეთ ქვიშებში ბინადრობენ. -რაო? -მოხუცმა თითქოსდა ვერაფერი გაიგო. -მწე-რე-ბის კო-ლექ-ციას ვა-გრო-ვებ! - გაიმეორა კაცმა ხმამაღლა, - მწე-რე-ბის, გესმით? მწე-რე-ბის! მე მათ ვიჭერ! -მწერების? - აშკარად ჩანდა, მოხუცმა არ დაუჯერა, თვალი მოაშორა და გადააფურთხა, ანუ, უკეთ რომ ვთქვათ, ტუჩზე ლეზვი ჩამოეკიდა. ლეზვი ქარის დაქროლვაზე გრძელი ძაფივით გაიწელა. ასე მაინც რა აწუხებდა? -კი, მაგრამ ამ რაიონში რაიმე გამოკვლევა მიმდინარეობს? -ო, არა, თუ თქვენ გამომკვლევი არა ხართ, აკეთეთ, რაც გინდათ, ჩემთვის სულერთია. -არა, არა მე ინსპექციიდან არა ვარ. მოხუცს თავიც არ დაუკრავს, ზურგი შეაქცია და ნელა გაუყვა დიუნას თხემს, ჩალის სანდლების ჭინტებით ქვიშას მიიხვეტავდა. ორმოცდაათი მეტრის დაშორებით სამი ერთნაირად ჩაცმული კაცი ჩაცუცქულიყო. ეტყობოდა, მოხუცს ელოდნენ. მერედა, როდის გაჩნდნენ აქ? ერთ მათგანს, როგორც ჩანდა, ბინოკლი ჰქონდა და სულ მუხლებზე ატრიალებდა. მოხუცი მათთან მივიდა და ოთხივემ რაღაცაზე დაიწყო ბჭობა, ერთმანეთს გააფთრებით აცლიდნენ ფეხქვეშ ქვიშას: ალბათ, ცხარე კამათი გააჩაღეს. კაცი უკვე თავისი ბუზების ძებნის გაგრძელებას აპირებდა, რომ კვლავ მოირბინა აქოშინებულმა მოხუცმა. -მოიცათ, თქვენ მართლა არა ხართ პრეფექტურიდან? -პრეფექტურიდან?.. ო, არა, სხვაში შეგეცვალეთ. აბა, კმარაო, - გადაწყვიტა კაცმა და აბეზარ მოხუცს თავისი სადარბაზო ბარათი გაუწოდა. მოხუცი ტუჩების ცმაცუნით დიდხანს კითხულობდა მას..

[Audio] -ა-ა, თქვენ სკოლის მასწავლებელი ხართ... -იცით, მე არაფითარი კავშირი არა მაქვს პრეფექტურასთან. -უჰუ, მაშასადამე, მასწავლებელი ხართ... დაადგა საშველი, მგონი, გაერკვა მოხუცი თავისიანებისკენ გაემართა. თვალმოჭუტულს გაწვდილ ხელში სადარბაზო ბარათი ეჭირა. ასე მივიდა თანასოფლელებთან. ისინი სადარბაზო ბარათმა თითქოს დააკმაყოფილა. წამოდგნენ და წავიდნენ. მოხუცი კი ისევ მობრუნდა. -ჰო, მაგრამ ახლა რის გაკეთებას აპირებთ? -მწერებს მოვძებნი. -მერედა, უკანასკნელ ავტობუსზე ხომ დაგაგვიანდათ? -აქ ვერსად გავათევ ღამეს? -ღამეს? ამ სოფელში? -მოხუცს სახეზე რაღაც შეუტოკდა. -ჰო, თუ აქ არ შეიძლება, მეზობელ სოფელში წავალ. -წახვალთ?.. -მე საერთოდ მაინცდამაინც არსად მეჩქარება. -არა, არა, აბა რისთვის უნდა გაიძნელოთ საქმე... - მოხუცი უცებ თავაზიანი გახდა და ენად გაიკრიფა: -თავად ხედავთ, სოფელი ღარიბია, არც ერთი წესიერი სახლი არ მოგვეძევება, მაგრამ თუ წინააღმდეგი არ იქნებით, დაგეხმარებით ერთ-ორ სიტყვას შეგაწევთ. მოხუცი თითქოს ცუდს არაფერს იძრახავდა. მის თანასოფლელებს, ალბათ ვიღაცის ეშინოდათ. შეიძლება პრეფექტურის ჩინოვნიკს ელოდნენ, რომელიც შესამოწმებლად უნდა მოსულიყო. ახლა შიში გაუქრათ და კვლავ უბრალო, ალერსიან მეთევზეებად იქცნენ. -დიდად მადლიერი ვიქნები... ვალში არ დაგრჩებით, რასაკვირველია... მე საერთოდ ძალიან მიყვარს, აი ასეთ გლეხის სახლებში ღამის გათევა. IV მზე ჩაესვენა, ქარი ცოტათი დაწყნარდა. კაცი მანამ დაეხეტებოდა დიუნზე, ვიდრე ქარის მიერ ქვიშაზე მოხაზულ ნახჭების დანახვა შეიძლებოდა. ცოტა რამ მოაგროვა: ეს იყო სწორფრთიანთა რაზმის ჭრიჭინა, თეთრულვაშა ყურბელა, ჯარისკაცები და კიდევ ერთი მწერი, რომლის ზუსტი სახელწოდება არ ახსოვდა, მაგრამ ისიც ჯარისკაცების სახეობას ეკუთვნოდა. ხეშეშფრთიანთაგან, რომელთაც ის ეძებდა, მხოლოდ ცხვირგრძელები და რძელფეხა წერილის დამტარებლები იპოვა..

[Audio] სამაგიეროდ არ შეხვედრია არც ერთი ეგზემპლარი იმ ბუზების ოჯახიდან, რომელთა გულისთვისაც აქ გამოემგზავრა. იქნებ ხვალინდელ ნადავლს გაეხარებინა?.. დაღლილობისგან თვალწინ სინათლის რაღაც მქრქალი ათინათები უკრთოდა. უცებ უნებლიეთ, შეჩერდა და დაბინდული დიუნის ზედაპირს ჩააცქერდა. აქ უკვე ვერას გააწყობდი: ყველაფერი, რაც კი მოძრაობდა, ესპანურად ეჩვენებოდა. მოხუცი დაპირებისამებრ არტელის გამგეობასთან ელოდა. - გთხოვთ მომიტევოთ... - ო, რას ბრძანებთ. ოღონდ მოგეწონოთ და... გამგეობაში, ეტყობოდა, რაღაცაზე ბჭობდნენ. ოთხი თუ ხუთი კაცი წრიულად ისხდა, ისმოდა სიცილი. პარმაღის თავზე დიდი ტილო გაეკრათ, რომელზეც ეწერა: „უერთგულე სამშობლოს სიყვარულის სულს". მოხუცმა კაცებს რაღაც წაუბურტყუნა და სიცილი მაშინვე შეწყდა. იგი თითქოსდა უგულოდ გაემართა წინ, კაცი უკან მიჰყვა, ნიჟარებით დაფარული გზა ჩამოწოლილ ბინდში თეთრად ქათქათებდა. ბოლოს მოადგნენ ზედ დიუნის თხემთან მდებარე ერთ-ერთ ორმოს. სოფელი აქ მთავრდებოდა. კაცმა და მოხუცმა მარჯვნივ, ვიწრო ბილიკზე გადაუხვიეს, რომელიც თხემიდან ქვემოთ ეშვებოდა. ერთხანს მიდიოდნენ, შემდეგ მოხუცი სიბნელეში ჩაიმალა, ტაში შემოჰკრა და ხმამაღლა იყვირა: - ჰეი, დედაკაცო, სადა ხარ? ქვემოთ, ზედ ფეხებთან, უკუნეთში ფარანი გამოჩნდა და გაისმა პასუხი: - აქა ვარ, აქა... კიბე ტომრების გვერდითაა. მართლაც ამ ფლატესთან უკიბოდ ვერას გახდებოდი. ქვემოთ მდებარე სახლის ოდენა სამი სახლი ერთმანეთზე რომ შეგედგა, იმსიმაღლე იქნებოდა. იქ ჩაღწევა კიბითაც გაჭირდებოდა. ფერდობი თითქმის შვეული იყო, დღისით კი, კაცს ეს ნათლად ახსოვდა, სრულიად დამრეცად გამოიყურებოდა. კიბე არასაიმედო ჩანდა. სხვადასხვა თოკისგან გაეკეთებინათ და, თუ წონასწორობას დაკარგავდი, სადღაც შუაზე აიბურდებოდა. აქ ცხოვრება ბუნებრივ ციხეში ცხოვრებას ნიშნავდა. - არაფერზე არ შეწუხდეთ, დაისვენეთ... - უთხრა მოხუცმა კაცს. იგი ქვემოთ არ ჩასულა, ერთხანს ზემოთ იდგა, შემდეგ წავიდა. კაცი თავიდან ფეხებამდე ქვიშას დაეფარა. უცებ მოეჩვენა, თითქოს ბავშვობა დაუბრუნდა. ქალს, რომელიც ფარნით შემოხვდა, წეღან დედაკაცი უწოდეს, და უკვე წარმოიდგინა, რომ იგი ბებრუხანა იყო: მაგრამ მასპინძელი სასიამოვნო, ჯერ კიდევ სრულიად ახალგაზრდა, ოცდაათი წლის, ტანმორჩილი ქალი აღმოჩნდა. ეტყობოდა,.

[Audio] პუდრს ისვამდა. ზღვის პირას მცხოვრებ ქალთან შედარებით სახე მეტისმეტად თეთრი ჰქონდა. ერთი სიტყვით კაცი მადლიერი დარჩა მისი, რამეთუ ალერსიანად, გულწრფელი სიხარულით შემოხვდა. თუმცა, თბილად რომ არ შეხვედროდნენ, თავს ვერ აიძულებდა ამ ქოხის ზღურბლზე გადმოებიჯებინა. იფიქრებდა მასულელებენო, და მაშინვე გაიქცეოდა. ქოხის კედლები დამსკდარი იყო, ფუსუმას ნაცვლად ჭილოფები ეკიდა. სახურავს შედგმული საბჯენები გადაფერდებულიყო. ფანჯრები ფიცრებით ამოეჭედათ, იატაკზე დაფენილი ჩალის ჭილობები აგერ-აგერ დაიშლებოდა. ფეხის დადგმისას ისეთ ხმას გამოსცემდნენ, თითქოს სველ ღრუბელზე მიაბიჯებდით. ყოველივე ამასთან ირგვლივ შემცხვარი ქვიშის საზიზღარი, რაღაც აშმორებული სუნი იდგა. მაგრამ ყველაფერი ხომ გუნება-განწყობილეზეა დამოკიდებული. კაცი ქალის გულთბილობამ განაიარაღა. არაფერია, - ეუბნებოდა თავს, - ასეთი რამ ცხოვრებაში ერთხელ ხდება. და თუ გაგიმართლა, რომელიმე საინტერესო მწერს შეხვდები. ყოველ შემთხვევაში მწერები ასეთ გარემოში ცხოვრობენ და ხარობენ. კაცს წინათგრძნობამ არ უმტყუნა. ვერ მოასწრო კერასთან შეთავაზებულ ადგილას დამჯდარიყო (კერა პირდაპირ სოხანეში ამოჭრილ ორმოში გაეკეთებინათ), რომ რაღაც ბგერა შემოესმა, თითქოს ირგვლივ წვიმის წვეთები ცვივოდა. ამ ბგერას რწყილების გროვა გამოსცემდა. მაგრამ მას ამით ვერ შეაშინებდი. ენტომოლოგი ყოველთვის მზადაა ასეთი მოულოდნელი შემთხვევებისთვის. საჭიროა მხოლოდ ტანსაცმლის შიგაპირს დდტ მოაყარო, ხოლო სხეულის შიშველი ნაწილები ძილის წინ მწერების საწინააღმდეგო მალამოთი დაიზილო. - მე საჭმელს ვამზადებ, ამიტომ ჯერჯერობით... - ქალი დაიხარა და ლამპა აიღო, -ცოტა მოითმინეთ სიბნელეში, - კი მაგრამ, ერთი ლამპა გაქვთ? - დიახ, სამწუხაროდ... ქალმა დამნაშავესავით გაიღიმა და მარცხენა ლოყაზე ფოსო დააჩნდა. თუ მისი თავალების გამომეტყველებას ყურადღებას არ მიაქცევ, ძალზე მიმზიდველი სახე აქვს, - გაიფიქრა კაცმა, - მაგრამ იქნებ თვალები სტკივა და ამიტომ იყურება ასე? ქუთუთოების ანთებას პუდრიც კი ვერ დამალავს. ძილის წინ თვალის წვეთების ჩაწვეთება არ უნდა დაავიწყდეს... - ჰო, მაგრამ ჭამამდე დაბანა მინდოდა. - დაბანა?.. - რაო, შეუძლებელია? - ძალზე სამწუხაროა, მაგრამ ზეგამდე მოგიწევთ ცდა. - ზეგამდე? ზეგ ხომ უკვე აქ არ ვიქნები, - უნებლიეთ ხმამაღლა გაიცინა კაცმა - ნუთუ?.. ქალი შებრუნდა, მხრები აუთრთოლდა, ალბათ, გუნება წაუხდა. ეს სოფლის მცხოვრებნი.

[Audio] სულაც არ ცდილობენ თავი სხვანაირად მოგაჩვენოთ. კაცმა უხერხულობა იგრძნო და შეცბუნებით გაიღეჭა ტუჩები. - რაკიღა დაბანა არსად შეიძლება, საკმარისია უბრალოდ წყალი გადვივლო, თორემ მთლად ქვიშითა ვარ დაფარული... - წყალი, ბოდიში, მაგრამ ერთი ვედრო დამრჩა...ჭა ხომ ძალზე შორსაა. რარიგ საცოდავ შესახედაობა აქვს. კეთილი, მეტს აღარაფერს ვეტყვი. მაგრამ კაცი მალე დარწმუნდებოდა, რომ აქ დაბანას არავითარი აზრი არ ჰქონდა. ქალმა მოხარშული თევზი და მოლუსკების წვნიანი, ერთი სიტყვით ზღვის სანაპიროს საჭმელი მოიტანა, სულ არაობას სჯობდა. როგორც კი კაცმა ჭმა დაიწყო ქალმა მის თავზემოთ ქაღალდის დიდი ქოლგა გაშალა. - რა საჭიროა ეს? ალბათ რაღაც ადგილობრივი წეს-ჩვეულებაა. - უამისოდ საჭმელიში ქვიშა ჩაცვივა. - რატომ? - კაცმა გაკვირვებით შეხდა ჭერს, მაგრამ იქ ნახვრეტის ნასახი ვერ დალანდა. - ქვიშა, იცით... - ქალმაც შეხედა ჭერს,- ყოველი მხრიდან მოფრინავს... ერთი დღე არ გაგვი და სამი თითის დადება დაგროვდება. - იქნებ, სახურავი დაძველდა? - ო, არა, როცა ახალი იყო, ქვიშა მაშინაც შემოდიოდა...ამ ქვიშაზე საშინელი ნამდივილად არაფერია. რკილზე უარესია. - რკილზე? - ეს ისეთი ხოჭოა ხე ხრავს. - ალბათ, ტერმიტებია, არა? - არა, ეგეთბია, იცით, მაგრები. - ა- ა, მაშინ ხის მჭრელი ხოჭებია. - ხის მჭრელები? - მოწითალონი, გრძელულვაშიანები? - არა, არა, ბრინჟის მარცვლებს ჰგვანან და ყავისფერნი არიან. - თურმე რა ყოფილა. მაშინ ეს ცისარტყელასებრი ხოჭოა. - თუ ხელს ჩაიქნევ თვალს არ მიადევნებ, აი ამოდენა დირეს ხელად დაალპობს. - რა, ცისარტყელასებრი ხოჭო? - არა, ქვიშა. - რატომ? - ქვიშა ყველაფერში ატანს. ხოლო, როცა ქარი ცუდი მხრიდან უბერავს, სხვენზე უცებ იმდენ ქვიშას მოყრის, თუ არ მოაცილე, ლამფის ფიცრები ვერ გაუძლებს. - ჰო, სხვენზე ქვიშის დაგროვება არ ვარგა... მაგრამ არ გეუცნაურებათ იმის თქმა, რომ ქვიშას დირეს დალპობა შეუძლია? - რატომ, დაალპობს, მაშ. - აკი ქვიშა სწორედ იმით გამოირჩევა, რომ ძალზე მშრალია? - სულ ერთია დაალპობს... გეუბნებით დადევთ ახალი გეტები, ქვიშა არ გადაწმინდოთ და ნახევარ თვეში მათგან არაფერი დარჩება..

[Audio] - არ მესმის, რატომ. - ხე ლპება და მასთან ერთად ქვიშაც... აბა, სცადეთ, ლამფის ფიცრები მოაცილოთ ქვიშაში ჩამარხულ სახლს. იქ ისეთი პოხიერი მიწა დაგხვდებათ, კიტრი რომ დათესოთ, მოგივათ. - სისულელეა! - ზიზღით შეიჭმუხნა კაცი. მოეჩვენა თითქოს ქალის უმეცრება ქვიშაზე წარმოდგენას უბღალავდა.- მე ხომ თვითონაც ზოგი რამ ვიცი ქვიშის შესახებ...მოგეხსენებათ, სწორედ ეს ქვიშა მთელი წელი ეგრევე მოძრაობს... მოძრაობაა მისი სიცოცხლე... ქვიშას უბრალოდ არ შეუძლია ერთ ადგილას გაჩერდეს...წყალში იქნება თუ ჰაერში, თავისთვის მოძრაობს...აი, რატომ ვერ ცხოვრობს ჩვეულებრივი ცოცხალი არსებები ქვიშაში... ეს ეხება ლპობის გამომწვევ ბაქტერიებსაც... ქვიშას შეგვიძლია სისუფთავის განსახიერება ვუწოდოთ. იგი შესაძლოა ლპობასაც კი უშლის ხელს და იმის თქმა, ხეს ალპობსო, პირდაპირ უაზრობაა...თქვენ იმასაც ამბობთ, თვითონ ლპებაო... ჯერ ერთი, ქვიშა ყოვლად წესიერი მინერალია. ქალი დაბნეული დუმდა. ქოლგა ისევ ისე ეჭირა. კაცს მეტად სიტყვა აღარ დაუძრავს, აჩქარებით ამთავრებდა სადილს. ქოლგა ქვიშის ისეთი თხელი ფენით დაიფარა, ზედ თითით წერა შეიძლებოდა. პირდაპირ აუტანელი სინესტეა. არა, ქვიშა კი არაა ნესტიანი, თვით სხეულია გაჟღენთილი სინესტით. სახურავზე ქარი ზუზუნებდა. კაცმა სიგარეტისთვის ჯიბეში ხელი ჩაიყო და ჯიბე ქვიშით აღმოჩნდა სავსე. მოეჩვენა თითქოს თამბაქოს სიმწარე სიგარეტის მოკიდებამდე იგრძნო. კალიუმციანიდიანი ქილიდან მწერებს ამოვიღებ, ვიდრე ჯერ კიდევ არ გამხმარან, ქინძისთავებით დავამაგრებ და ფეხებს მაინც გავისწორებ. ისმის, როგორ რეცხავს ქალი ჭურჭელს, სახლის გადმოხურულში. ეტყობა, აქ მის მეტი არავინ ცხოვრობს. ქალი დაბრუნდა და მდუმარედ დაიწყო ლოგინის გაშლა ოთახის კუთხეში. მე თუ აქ დავწექი, თვითონ სადღა დაიძინებს? რა თქმა უნდა, ჭილოფის იქეთ, იმ მოშორებულ ოთახში; სხვა ოთახები თითქოს არაა. მაგრამ როგორღაც უცნაურია, სტუმარი გასასვლელ ოთახში დააწვინო, საიდანაც კარი გარეთ გადის, თვითონ კი მოშორებულ ოთახში დაიძინო. მაგრამ იქ, იქნებ, მძიმე ავადყოფი წევს, რომელსაც მოძრაობა არ შეუძლია?.. დიახ, ეს, მგონი, სწორი აზრია. ყოველ შემთხვევაში ყველაზე ბუნებრივი იქნებოდა სწორედ ასე მეფიქრა. ჯერ ერთი საეჭვოა მარტოხელა ქალი პირველივე შემხვედრს გაუარშიყდეს... - აქ კიდევ არის ვინმე?.. - ვინმე?.. - ოჯახის წევრთაგანი... - არავინ, სულ მარტო ვარ, - ქალმა, თოთქოს მისი აზრები ამოიკითხაო, მოულოდნელად შეცბუნებით გაიცინა, - ამ ქვიშამ ყველაფერი დაანესტიანა, საბანიც კი....

[Audio] - თქვენი ქმარი?.. - შარშან ტაიფუნში... - ქალი ისევ და ისევ ასწორებდა და აბუებდა დაგებულ ლოგინს, მოკლედ სრულიად ზედმეტ საქმეს აკეთებდა. - ჩვენში ხომ საშინელი ტაფუები იცის... ქვიშა წყალვარდნილივით გრიალით გავწყდება. უკან მოხედვასაც ვერ მოასწრებ, რომ საღამოს განმავლობაში ერთ ძიოს მოყრის, ან ორსაც კი. - კი, მაგრამ ორი ძიო ხომ ექვსი მეტრია... - ასეთ დროს რამდენიც არ უნდა ხვეტო ქვიშა, ვერ აუხვალ, რაღა ბევრი გავაგრძელო, ქმარმა დამიძახა, საქათმე საფრთხეშიაო, და ქალიშვილთან ერთად - ქალიშვილი უკვე საშუალო სკოლაში დადიოდა - სახლიდან გავარდა. მე თვითონ კი სახლიდან გასვლა არ შემეძლო - თვალ-ყურს ვადევნებდი, სახლი მაინც გადარჩენილიყო უვნებლად... - ბოლოს რობირაბო დადგა, ქარი ჩადგა და გარეთ გამოვედი. საქათმე თითქოს მიწას ჩაეყლაპა, აღარც იცინი ჩანდნენ... - ქვიშამ დამარხა? - ჰო, პირწმინდად. - შემაზრზენია... საშინელი ამბავია. ქვიშა და ასეთი... შემაძრწუნებელია... უეცრად ლამპა აპარპალდა. - ისევ წამოვიდა ქვიშა. ქალი ოთხზე დადგა, ხელი გაიწოდა და სიცილით სტაცა თითები პატრუქს. ლამპა მაშინვე აკაშკაშდა. ქალი არ ამდგარა, ისევ ოთხზე დგომი დაჟინებით მიაცქერდა სინათლეს, სახეზე დასწავლილი ღიმილი შეეყინა ალბათ, განზრახ იღიმოდა ასე, რომ ლოყის ფოსო ეჩვენებინა. კაცი უნებლიეთ ერთიანად დაიძაბა, მოეჩვენა, რომ ქალი ერთობ ცინიკოსი იყო - აკი ეს-ესაა თავისიანების დაღუპვის ამბავი მოუყვა? - ჰეი, კიდვ ერთისთვის მოვიტანეთ ნიჩაბი და ბიდონები. ხმა მკაფიოდ გაისმა, თუმცა იგრძნობოდა, რომ ლაპარაკობდნენ შორიდან - ალბათ, რუპორით. ამ ხმამ გაფანტა ქალსა და მაამკაცს შორის ჩამდგარი უხერხულობა. შემდეგ მოისმა ძირს ჩამოყრილი თუნუქის საგნების რახუნი. ქალი მუხლებზე წამოიწია, რომ მოლაპარაკისათვის ეპასუხა. კაცმა იგრძნო გაღიზიანება: მის ზურგს უკან გაუგებარი რამ ხდებოდა. - რა მოხდა? მაშასადამე, აქ კიდევაა ვიღაც! - არ გინდათ, გთხოვთ... - ქალი მთლად მოიკუნტა თითქოს შეუღიტინესო. - აკი ვიღაცამ ამ წუთში თქვა, კიდევ ერთისათვისო. - აა-ა. ეს... ეს თქვენზე თქვეს. - ჩემზე?.. მე რა საქმე მაქვს ნიჩაბთნ?.. - არაფერია, არაფერი, ნუ მიაქცევთ ყურადღებას...ისინი ნიადაგ სხვის საქმეში ყოფენ ცხვირს... - ალბათ, უბრალოდ შეცდნენ, არა? ქალმა არ უპასუხა, მუხლებზე შემობრუნდა და ადგა. - ლამპა კიდევ გჭირდებათ?.

[Audio] - მე მგონი, უიმისოდაც იოლას გავალ... თქვენ კი იქ დაგჭირდებათ? - ო, არა, ეს ჩემთვის ჩვეული სამუშაოა. - ქალმა დიდი ჩალის ქუდი დაიხურა, რითაც ჩვეულებისამებრ მინდორში მუშაობენ, და სიბნელეში გავიდა. კაცმა ახალ სიგარეტს მოუკიდა. ირგვლივ რაღაც აუხსნელი ხდებოდა.ზეზე ადგა და ჭილოფის იქეთ გაიხედა. იქ მართლა ოთახი იყო, მაგრამ შიგ საწოლი ვერ დაინახა. საწოლის მაგივრად კედლის ხვრელიდან შემოყრილი ქვიშის გორაკი ჩანდა. კაცი სახტად დარჩა... ეს სახლიც თითქმის მკვდარია... მისი შიგა ნაწილი უკვე საანახევროდ შეუჭამია თავისი საცეცებით ყოვველი მხრიდან გაუწყვეტლივ შემომავალ ქვიშას... ქიშას, რომელსაც არ აქვს საკუთარი ფორმა, გარდა ერთი მერვედი მილიმეტრის ოდენა საშუალო დიამეტრისა... ამის მიუხედავად ვერაფერი აღუდგება წინ ამ უფორმო, გამანადგურებელ ძალას... იქნებ სწორედ ფორმის უქონლობაა ძალის უმაღლესი გამოვლინება?.. კაცი სწრაფად დაუბრუნდა სინამდვილეს. მოიცა, თუ ამ ოთახის გამოყენება არ შეიძლება, მაშინ სადღა უნდა დაიძინოს ქალმა? იგი ახლა წინ და უკან დადის ფიცრის კედლის იქეთ.(მაჯის საათი ცხრის ორ წუთს აჩვენებდა). რა უნდა იქ ასეთ დროს? კაცმა სოხანეზე წყალს დაუწყო ძებნა. ავზში წყალი ფსკერზეღაა და შიგ ჟანგი დაცურავს. მაგრამ ასეთი წყალიც კი უკეთესია, ვიდრე პირში ქვიშა გქონდეს. კაცმა წყლის ნარჩენი სახეზე შეისხა, კისერი გაიწმინდა და მაშინვე გამხნევდა. სოხანეზე ცივი ქარი ქშუოდა. გარეთ ამ ქარს, ალბათ, უფრო გაუძლებდა ადამიანი. კაცმა გაჭირვებით გააღო ქვიშამოყრილი კარი და სახლიდან გავიდა. ქარი გზის მხრიდან უბერავდა; იგი მართლაც გაცილებით გრილი აღმოჩნდა. ქარმა კაცის ყურთასმენამდე პიკაპის თხრახთრახი მოაქროლა. თუ გაყურადდები, შეიძლება ადამიანთა ხმა გაარჩიო. იქნებ მოჩვენებაა? მაგრამ იქ, მაღლა ახლა უფრო მეტი გამოცოცხლებაა, ვიდრე დღისით. იქნებ ეს ზღვის ხმაურია? ცა ვარსკვლავებით იყო მოჭედილი. ლამპის შუქის დანახვაზე ქალი შემობრუნდა.იგი მარჯვედ ხმარობდა ნიჩაბს და ნავთის დიდ ბიდონში ქვიშას ყრიდა. მის უკან ქვიშის შავი კედელი აღმართულიყო. ეს დაახლოებით ის ადგილი გახლდათ, სადაც კაცი დღისით მწერებს იჭერდა. ქალმა ბიდონები აავსო. უცებ ორივეს დასწვდა და კედლისაკენ გაემართა. კაცის გვერდით ჩავლისას თვალები ასწია და ხრინწიანი ხმით თქვა: „ ქვიშა..." ქალმა ბიდონები დაახლოებით იმ ადგილის მახლობლად დაცალა, სადაც თოკის კიბე ეკიდა, ზემოთ კი ამ ორმოსკენ მომავალი ბილიკი იყო. ქალმა სახიდან ხელის გვერდით ოფლი მოიწმინდა. მის მიერ აქ გადმოზიდული ქვიშა საკმაოდ დიდ გორად იდგა. - ქვიშას ხვეტავთ? - რამდენიც უნდა ხვეტო, სულ ერთია ბოლო არა აქვს. ქალმა, როცა კაცს ცარიელი ბიდონებითურთ ჩაუარა, თავისუფალი ხელი გვერდში ჰკრა,.

[Audio] თითქოს მოუღიტინაო. კაცი მოულოდნელობისაგან გვერდზე გახტა, ლამპა კინაღამ გაუვარდა ხელიდან. ლამპა ისევ სჭეროდა, თუ ძირს დაედო და ასევე ეპასუხა? არ იცოდა, როგორ მოქცეულიყო, შეყოყმანდა ბოლოს და ბოლოს გადაწყვიტა, ჩემი ეს მდგომარეობა ხელსაყრელიაო, სახეზე ღიმილისმაგვარი რაღაც გამოეხატა, რის მნიშვნელობა თვითონაც არ ესმოდა, ლამპითურთ უგერგილოდ გაემართა ქალისაკენ, რომელმაც ისევე მოჰკიდა ხელი ნიჩაბს. როცა ახლოს მივიდა, ქალის ჩრდილმა მთელი ქვიშის კედელი დაფარა. - არაა საჭირო, - თქვა ისე, რომ არ შემობრუნებულა. იგი ქშინავდა. - ვიდრე ქვიშის წასაღებ კალთებს ჩამოუშვებდნენ, კიდევ ექვსი ბიდონი უნდა გადავიტანო. კაცი შეიჭმუხნა. არ ესიამოვნა, რომ თითქოსდა საგანგებოდ გაუქრეს საერთოდ ნაძალადევი მხნე განწყობილება. მაგრამ მისდა უნებურად რაღაც შეეჭრა ვენებში. იფიქრებდი, კანს მიკრულმა ქვიშამ იქ შეაღწია და შიგნიდან ჩაუქრო აგზნებაო. - იქნებ ცოტათი დაგეხმაროთ? - არაფერია... არ შეიძლება პირველივე დღესვე გაიძულონ მუშობა, თუნდაც ცოტათი. - პირველივე დღესვე?.. თქვენ ისევ თქვენსას ამბობთ... მე აქ მხოლოდ ამ ერთ ღამეს გავათევ! - ჰო? - რა თქმა უნდა, აკი ვმუშაობ... მომეცით, ნიჩაბი! - თქვენი ნიჩაბი აგერ, იქა დევს, მაგრამ, იქნებ, საჭირო არაა... მართლაც, სახლის გადმოხურულში, შესასვლელის მახლობლად, ცალკე იდო ნიჩაბი და სახელურებმიბმული ორი ნავთის ბიდონი. ნიჩაბი და ბიდონები ნამდვილად ამას წინათ გადმოყარეს, როცა ყვიროდნენ „ კიდევ ერთისთვისო". ყველაფერი მეტისმეტი გულმოდგინებით იყო მომზადებული და კაცს იმის შთაბჭდილებაც კი შეექმნა, თითქოს განზრახვას მიუხვდნენ. მაგრამ მაშინ თვითონაც ხომ არ იცოდა, რომ მუშაობას მოისურვებდა? და მაინც ასეთი საქციელი ადამიანს ამცირებს, - გაიფიქრა და გუნება გაუფუჭდა. ნიჩბის სახელური მსხვილი იყო, დაკორძილი, დიდიხნის ხმარებისაგან გაშავებული - პირდაპირ ხელის მოკიდების სურვილს გიკლავდა. - ვაი, კალათები უკვე მეზობელთანაა! - წამოიძახა ქალმა, თითქოს კაცის ყოყმანი არც შეუმჩნევიაო. ხმა მხიარული და მიმდობი ჰქონდა, ადრინდებულს სულ არ უგავდა. ამ დროს ადამიანთა გაცხოველებული ხმები, უკვე კარგა ხანია შორიდნ რომ აღწევდა, სულ ახლოდან მოისმა. თანმიმდევრობით მეორდებოდა რიტმული წამოძახილები, რომელთაც შიგადაშიგ ხან წყნარი ჩურჩული წყვეტდა, ხან დახშული სიცილი. მუშაობის რიტმა კაცი მოულოდნელად გაამხნევა. ამ უბრალო, პაწია სამყაროში, ალბათ, მაინცდამაინც დიდ რამედ არ მიჩნიათ, რომ სულ ერთი ღამის გასათევად დარჩენილი სტუმარი ნიჩაბს ჰკიდებს ხელს. უფრო მეტიც, მისი ყოყმანი უცნაურობად მოეჩვენებათ. ლამპა არ წაქცეულიყო, კაცმა ქუსლით ქვიშა ჩააღრმავა და შიგ ჩადგა. - თხრა, მგონი, ყველგან შეიძლება, ოღონდაც თხარო, ხომ მართალია? - ო, არა, ყველგან არ შეიძლება....

[Audio] - აბა, აქ? - აქ შეიძლება, ოღონდ ეცადეთ კედელს ძირი არ გამოუთხაროთ. - მთელ სოფელში ამ დროს ხვეტენნ ქვიშას? - მაშ, ღამით ქვიშა ტენიანია და სამუშაოდ ადვილი... ისე, როცა ქვიშა მშრალია... - ქალმა მაღლა აიხედა, - ვერასოდეს გაიგებ რომელ ადგილას და როდის ჩამოიქცევა. მართლაც ფლატის ნაპირას თოვლის ნაყარივით წამოშვერილიყო ქვიშის გაბერილი წინაფარა. - კი, მაგრამ ეს ხომ საშიშია? - ე-ე, არაფერია, - დამცინავად და ოდნავ კეკლუცურად მიუგო ქალმა. - შეხედეთ, ნისლი მაღლა იწყებს ასვლას. - ნისლი?.. ვიდრე ისინი ლაპარაკობდნენ, ცაზე ვარსკვლავები შემეჩხერდნენ და თანდათან მქრქალდებოდნენ. ცისა და ქვიშის კედლის ზღვარზე უწესრიგოდ იბოლქვებოდა რაღაც დაბინდული საბურველი. - ეს იმიტომ, რომ თვითონ ქვიშა იწოვს ძალზე ბევრ ნისლს... ხოლო როცა ქვიშა ნისლით იჟღინთება, სახამებელივით დაჭიმული ხდება. - როგორ შეიძლება... - მართალს გეუბნებით... აი, სწორედ ამიტომ ის ლავგარდანი ღამით იზრდება... ხოლო დღისით, როცა ქარი ცუდი მხრიდან უბერავს, მართალია, მართალი, ისე გადმოეკიდება, აი, როგორც სოკოს ქუდი... დღისით ქვიშა გაშრება და მთელი ეს გადმონაშვერი ჩამოიქცევა. ხოლო თუ უხეიროდ დაეცა, ვთქვათ იქ სადაც სახურავის საბჯენი ბოძები წვრილია, ან კიდევ სხვა, მოგჭამათ ჭირი. ქალს უაღრესად შეზღუდული თვალთახედვა აქვს. ოღონდ, როგორც კი საკუთარ ცხოვრებაზე მიდგება საქმე, ისე ცოცხლდება ვერ იცნობ. ალბათ სწორედა აქაა მისი გულის გასაღები. კაცს ეს გასაღები მაინცდამაინც არ იზიდავდა, მაგრამ ქალის სიტყვებში ისეთი ნაღვერდალი ენთო, სურვილს უღვიძებდა უხეში სამუშაო ტანსაცმლით დაფარული ისი სხეული შეეგრძნო. კაცი მუშაობას შეუდგა, დაკბილულ ნიჩაბს მთელი ძალით, გამალებით არჭობდა ქვიშაში. V როცა კაცმა ნავთის ბიდონები მეორეჯერ წაათრია, ადამიანთა ხმები მოისმა და ზემოთ, გზაზე, ფარანი აქანავდა..

[Audio] - კალათები მოიტანეს! აქ კმარა, იქ მომეხმარეთ! - თქვა ქალმა ისეთი კილოთი, შეიძლება უხეშიც კი მოგჩვენებოდათ. - კაცი ახლაღა მიხვდა, რა დანიშნულება ჰქონდა ზემოთ, კიბის მახლობლად დაწყობილ ქვშიან ტომრებს: მთაზე სრიალებდა თოკი, როცა კალათებს მაღლა სწევდნენ ან ქვევით უშვებდნენ. თითოეულ კალათას ოთხი კაცი ემსახურებოდა. ასეთი ჯგუფი ორი თუ სამი იყო. ძირითადად ესენი, როგორც კაცს მოეჩვენა, ახალგაზრდები იყვნენ, რომლებიც სწრაფად და მარჯვედ მუშაობდნენ. ვიდრე ერთი ჯგუფის კალათი ივსებოდა, მეორე კალათი უკვე თავის რიგს ელოდებოდა. ექვს გზობაზე ქვიშის გროვა უკვალოდ გაქრა ორმოდან. - ო, რა ბიჭები არიან, პირდაპირ ცეცხლი უკიდიათ! კაცმა პერანგის სახელოთი მოიწმინდა ოფლი, მისი კილო გულითადობით იყო აღსავსე. იგი სიმპატიურად განეწყო ყმაწვილების მიმართ, რომლებიც, ეტყობოდათ, მთელი გატაცებით მუშაობდნენ და მის დახმარებაზე არც ერთი დამცინავი სიტყვა არ დასცდენიათ. - დიახ, ჩემთან მკაცრად იცავენ აღთქმას: „ უერთგულე სამშობლოს სიყვარულის სულს". - კი, მაგრამ რა სულია ეს? - იმ ადგილის სიყვარულის სული, სადაც ცხოვრობ. - ეს ძალიან კარგია! კაცმა გაიცინა. მას ქალიც აჰყვა, მაგრამ ქალმა, ეტყობოდა, თვითონ არ იცოდა წესიერად, რა აცინებდა. შორიდან პიკაპის თრახთრახი მოისმა. პიკაპი მიდიოდა. - რაო, შევისვენოთ?.. - არ შეიძლება. როცა ისინი ყველას ჩამოივლიან, მაშინვე დაბრუნდებიან თავიანთი კალათებით... - არა უშავს, დანარჩენი ხვალაც შეიძლება აზიდონ... კაცმა ხელი ჩაიქნია, ადგა და სახლისაკენ გაემართა, მაგრამ ქალს უკან გაყოლა არც უფიქრია. - ასე არ ივარგებს. სახლს ერთხელ მაინც უნდა შემოუარო ნიჩბით. - ირგვლივ? - ჰო, განა შეიძლება ქვიშას სახლი დავანგრევინოთ?.. ქვიშა ხომ ყოველი მხრიდან ცვივა... - მაშინ ჩვენ ასე დილამდე ვიცოდვილებთ. ქალმა თითქოს არაფრად ჩააგდო კაცის ნათქვამი, მსწრაფლ შებრუნდა და გაიქცა. ალბათ ფლატესთან დაბრუნებას და მუშაობას გააგრძელბას აპირებდა. ზედ გამოჭრილი ესპანურაა, - გაიფიქრა კაცმა. - ყველაფერი გასაგებია. ახლა ანკესზე აღარ წამოვეგები. - საშინელებაა! მერე და ასე მთელი ღამე? - ქვიშა არც თვითონ ისვენებს და არც ჩვენ გვასვენებს... კალათებიცა და პიკაპიც მთელი ღამე მოძრაობს. - ჰო, ეტყობა, ასეა... დიახ, ეს უთუოდ ასეა. ქვიშა არასდროს ისვენებს, არც სხვას ასვენებს. კაცი დაიბნა ისეთი გრძნობა ჰქონდა, თითქოს უცებ აღმოაჩინა, რომ გველი, რომელიც პატარა,.

[Audio] უწყინარი ეგონა და კუდზე დაუფიქრებლად დაადგა ფეხი, მოულოდნელად ვეება აღმოჩნდა და მისი შხამიანი თავი უკანიდან ემუქრებოდა. - რაღა გამოდის? მხოლოდ იმისთვის ცხოვრობთ, რომ ქვიშა ხვეტოთ! - კი, მაგრამ ხომ არ შეიძლება, ადგე და ღამით გაიქცე. კაცი შეძრწუნებული იყო. არავითარი სურვილი არ ჰქონდა, ასეთ ცხოვრებას ზიარებოდა. - არა, შეიძლება!.. განა ძნელია? ყველაფერს მოახერხებ, თუ კი მოინდომებ! - არა, არ შეიძლება... - ქალი ნიჩბის დარტყმის კვალად სუნთქავდა და გულგრილი კილოთი განაგრძობდა: - სოფელს ჯერ კიდევ როგორღაც შეუძლია ასე თუ ისე არსებობა მხოლოდ იმიტომ, რომ ჩვენ დაუღალავად ვხვეტავთ ქვიშას და ამით სიცოცხლეს ვუნარჩუნებთ... ხოლო თუ მუშაობა შევწყვიტეთ, ათი დღეც არ გავა, სოფელს ქვიშა დაფარავს და მისი ნიშან-კვალიც გაქრება... შემდეგ კი... ოჰ-ოჰ, კლათებმა მგონი უკვე მეზობლებთან მოაღწია. - საინტერესო ამბისთვის ერთობ მადლობელი ვარ... კალათების მზიდავნი ამავე მიზეზით მუშაობენ ასე გულმოდგინეთ? - დიახ, მაგრამ გამგეობისგან რაღაცას ღებულობენ დღიურად... - თუ სოფელს ამდენი ფული აქვს, ქვიშისგან თავდასაცავად რატომღა არ რგავს ტყის ზოლებს? - რომ ვიანგარიშთ, ეს წესი ალბათ გაცილებით იაფი უჯდება... - წესი? განა ეს წესია? - კაცი უცებ გაბრაზდა, გაბრაზდა იმათზე, ვინც ქალს ეს ადგილი შეაყვარა, და თვითონ ქალზე რომელმაც აქაურობა შეიყვარა. - თუ კი ასეა, რატომღა ებღაუჭებით სოფელს. მიზეზი არ მესმის... ქვიშა არც ისეთი უმნიშვნელო რამაა. დიდი შეცდომაა იმის ფიქრი, რო თქვენი ჯახირით წინ აღუდგებით ქვიშას. უაზრობაა!.. ამ სისულელეს ბოლო უნდა მოეღოს... უნდა მოეღოს ერთხელ და სამუდამოდ. თანაგრძნობაც კი არ შემიძლია გამოგიცხადოთ! კაცმა ნიჩაბი შორიახლო დაყრილი ბიდონებისკენ მოისროლა და ყურადრება აღარ მიუქცევა ქალის სახის გამომეტყველებისათვის, ისე შევიდა სახლში. ძილი არ ეკარებოდა. ქალის საქმიანობას აყურადებდა და ცოტა არ იყოს რცხვენოდა: ვაითუ ჩემი საქციელის საბოლოო ანგარიშით გამოხატავდეს ეჭვს იმისადმი, რაც ქალს აქ აკავებს, იძულებას - მიატოვოს სამუშაო და მალულად ჩამიწვეს ლოგინში? მართლაც ის, რასაც კაცი მძაფრად შეიგრძნობდა უბრალოდ ქალის სისულელით გამოწვეული აღშფოთება კი არ გახლდათ, არამედ გაცილებთ ღრმა რაღაც. საბანი სულ უფრო და უფრო ნოტიოვდებოდა, ქვიშა სულ უფრო ძლიერ ეკვროდა სხეულს, რა უსმართლობაა ეს, რა აღმაშფოთებელი! ამიტომაც თავს ვერ გაიმტყუნებს, რომ ნიჩაბი გადააგდო და სახლში დაბრუნდა. ასეთ პასუხისმგებლობას ვერ იკისრებს. უამოსოდაც საკმარისზე მეტი ვალდებულებანი აქვს. ისიც, რომ ქვიშამ და მწერბმა გაიტაცა, ბოლოს და ბოლოს მხოლოდ ცდა იყო, თუნდაც დროებით გაქცეოდა უფერული არსებობის სამძიმო მოვალეობებს..

[Audio] არაფრით არ ეძინება. ქალი შუსვენებლად მიდი-მოდის წინ და უკან. რამდენჯერმე მოახლოვდა და შემდეგ ისევ შორს გასიმა ჩამოშვებული კალათების ხმაური. თუ ასე გაგრძლდა ხვალ კაცს მუშოაბა აღარ შეეძლება. ხვალ ხომ დილაბნელზე უნდა ადგეს და მთელი დღე ხეირიანად გამოყენოს. რაც უფრო მეტად ცდილობს დაძინებას, მით უფრო ფხიზლდება. თვალები ასტკივდა - ეცრემლებოდა, ეხამხამებოდა, მაგრამ ისინი ვერ უმკლავდებოდნენ განუწყვეტლივ მომდინარე ქვიშას. კაცმა პირსახოცი გაშალა და სახელზე დაიფარა. სუნთქვა გაუჭიდა, მაგრამ ასე მაინც შვება იგრძნო. სხვა რამზე ვიფიქრებ. დახუჭავ თვალებს და რაღაც გრძელი ძაფები ლიცლიცს იწყებენ. ეს დიუნზე მიმქროლავი ქვიშის ნახჭებია.ნახევარი დღეა თვალ მოუშორებლად ვუცქერდი მათ და, ალბათ, თვალის ბადურაზე აღიბეჭდნენ. ქვიშის ასეთი ნაკადები მარხავდნენ, შთანთქავდნენ აყვავებულ ქალაქებსა და დიდ იმპერიებს. ამას, დიახ, ზუსტად, რომის იმპერიის საბულიაციას უწოდებდნენ... ახლა იკითხე ომარ ხაიმის მიერ ხოტბა შესმული ქალაქები?.. მათ ჰქონდა სამკერვალები, საყასბოები, ბაზრები, გარს ერტყა ერთმანეთს გადაქსელილი გზები, რომელთაც თითქოს ვერაფერი აღგვიდა პირისაგან მიწისა. რამდენი წელი უნდა ებრძოლათ ხელისუფლებთან, რომ თუნდაც ერთ-ერთი გზის მიმათულება შეეცვალათ... იკითხეთ ძველი ქალაქები, რომელთა ურყევობა კაციშვილს არ ეეჭვებოდა... მაგრამ ბოლოს და ბოლოს მათაც ვერ გაუძლეს ერთი მერვედი მილიმეტრი დიამეტრის მქონე მოძრავი ქვიშის კანონს. ქვიშა... თუ ქვიშას პრიზმით დავაკვირდებით, ფორმის მქოონე ყველა საგანი არარეალურია. რეალურია მხოლოდ მოძრაობა ქვიშისა, რომელიც ყოველგვარ ფორმას უარყოფს. მაგრამ იქ, ცალფიცრიანი თხელი კედლის იქით, ქალი ქვიშის თხრას განაგრძობს. აბა, რა უნდა ჰქნას ასეთი ნაზი, უღონო ხელებით? გინდ ზღვიის ამოხაპვა გიცდია და გინდ ამ ადგილას სახლის აშენება. როცა ხომალდს წყალში უშვებ, უნდა იცოდე, რას წარმოადგენს ეს წყალი. ამ აზრმა კაცს მოულოდნელად გულდამძიმებულობის გრძნობა გაუქარვა, გრძნობა, გამოწვეული ქალის მიერ ქვიშის თხრისას წარმოქმნილი შხრიალით. თუ ხომალდი წყლისთვის ვარგა, ქვიშისთვისაც უნდა გამოდგეს. თუ უძრავი სახლის ხელფეხშემკვრელი იდეისგან გათვისუფლდებით, ქვიშასთნ ბრძოლა აღარ იქნება აუცილებელი... ქვიშაზე მცურავი თავისუფალი ხომალდი... მცურავი სახლები... უფორმო სოფლები და სახლები... ქვიშა, ბუნებრივია, სითხე არაა. ამიტომ არ უნდა მოველოდეთ, რომ ზედაპირზე რაიმე დაიჭერს. თუ, მაგალითად, ქვიშაზე დავდებთ საცობს რომელსაც ნაკლები ხვდერითი წონა აქვს, რამდენიმე ხნის შემდეგ ჩაიძირება. ქვიშაზე გასაცურად ხომალდს ჩვეულებრივი თვისებებისგან განსხვავებული სულ სხვა თვისებები უნდა ჰქონდეს..

[Audio] მაგალითისთვის ავიღოთ კასრის ფორმის სახლი, რომელსაც გორვით შეუძლია გადაადგილება... თუ ასეთი სახლი თუნდაც ოდნავ იბრუნებს, შეძლებს ზედ დაყრილი ქვიშა მოიშროს და კვლავ ამოვიდეს ზედაპირზე... რა თქმა უნდა, მთელი სახლის განუწყვეტელი ბრუნვისას შიგ მცხოვრებნი ფეხქვეშ მყარ ნიადაგს ვერ იგრძნობენ... ალბათ საჭირო იქნება გამოვიჩინოთ გამჭრიახობა - ვათქვათ, თუნდაც ერთი კასრი მეორეში ჩავდოთ... ისე გავაკეთოთ, რომ შიგა კასრის სიმძიმის ცენტრი უცვლელი დარჩეს და იატაკი ყოველთვის ქვემოთ იყო... შიგა კასრის იატაკი უძრავი იქნება და მხოლოდ გარეთა იბრუნებს. ვეება საათის ქანაქარასავით მერხევი სახლი...სახლი - აკვანი... ქვიშების ხომალდი... სოფლები და ქალაქები განუწყვეტლივ მოძრაობენ, ამ ხომალდების გროვას წარმოადგენენ. კაცმა ისე ჩათვლიმა ვერ გაიგო. VI მამლის ყივილზე გაიღვიძა. ეს ყივილი დაჟანგებული საქანელების ჭრიალს ჰგავდა. გაიღვიძა მშფოთვარემ, უსიამოვნოდ. თითქოს ახლახან ინათლა, საათის ისრები კი თერთმეტ საათსა და თერთმეტ წუთს აჩვენებდა. მზე მართლაც ისე ანათებდა, როგორ შუადღისას, ხოლო ბინდი იმიტომ იდგა, რომ აქ ორმოს ფსკერი იყო და მზის სხივებს ჯერ კიდევ არ ჩამოეღწია. კაცი აჩქარებით წამოხტა. სახიდან, თავიდან, მკერდიდან შხრიალით ჩამოეყარა ქვიშა. ტუჩებსა და ცხვირის ირგვლივ ოფლისაგან გამაგრებული ქვიშა მიკვროდა. ქვიშას ხელის ზურგით იწმენდდა და დაბნეულად ახამხამებდა თვალებს. ანთებული თვალებიდან შეუჩერებლივ სდიოდა ცრემლი, თითქოსდა ქუთუთოებზე ხორკლიანი რამ გადაუსვესო. მაგრამ მარტო ცრემლი არ კმაროდა თვალების კუთხებში შექუჩებული ქვიშის ჩამოსარეცხად. კაცი სოხანეზე დადგმული ავზისკენ გაემართა, რომ თუნდაც ცოტაოდენი წყალი ამოეხაპა, და უცებ ქალი შეაჩნია. იგი კერის გვერდით ფშვინავდა. კაცს ტკივილი დაავიწყდა და სული გაკმინდა. ქალი დედიშბილა იწვა. თვალებზე გადაკრულ ცრემლის ბისტში ქალი ბუნდოვან, მქრქალ ლანდად მოეჩვენა. დიასახლისი ჭილოფზე იწვა გულაღმა, ქვეშ არაფერი ეგო, მთლელი სხეული, თავის გარდა, თითქოსდა გამოემზეურებინა. მარცხენა ხელი ძლივს უფარავდა მუცლის ქვედა ნაწილს. სხეულის ის ნაწილები, რომელთაც ადამიანები ჩვეულებრივ მალავენ, შიშველი ჰქონდა, მხოლოდ სახე შეეხვია პირსახოცით, მაგრამ სახის გამოჩენა ხომ არავის ერცხვინებოდა? სახე, რა თქმა უნდა, იმიტომ შეეხვია,რომ ქვიშისგან დაეცვა თვალები,.

[Audio] პირი, ცხვირი და მაინც ამგვარ კონტრასტს უფრო მეტად ამკვეთრებდა მისი სიშიშვლე. მთელ სხეულს ქვიშის მსუბუქი, თხელი ნაფხვენი ეფინა. ქვიშამ დეტალები დაფარა და ხაზი გაუსვა ნაკვთების ქალურობას. ქალი ქვიშით მოვარაყებულ ქანდაკებას ჰგავდა. მოულოდნელად კაცს ენის ქვემოდან მწებვარე ნერწყვი წამოუვიდა, მაგრამ გადაყლაპვა ვერ შეძლო. პირში, ტუჩებსა და კბილებს შორის დაგროვილმა ქვიშამ ნერწყვი შეიწოვა და მთელ პირს გაეტყლაპნა. კაცი სახონესაკენ შემობრუნდა და ქვიშაარეული ნერწყვის გადმოფურთხება დაიწყო, მაგრამ რამდენსაც არ აფურთხებდა, პირში ორკლიანობის შეგრძნება არა და არ უქრებოდა. რანაირად არ იწმენდდა პირს, ქვიშა კი მაინც რჩებოდა შიგ, თითქოს კბილებშუა განუწყვეტლივ იქმნებოდა ახალ-ახალი გროვა. საბედნიეროდ ავზი კვლავ პირამდე იყო სავსე. კაცმა პირში წყალი გამოივლო, სახე დაიბანა და იგრძნო, რომ ცხოვრებას უბრუნდებოდა. ესოდენ მძაფრად არასოდეს განუცდია წყლის სასწაულმოქმედება. ისევე როგორც ქვიშა, წყალი მინერალია, მაგრამ იმდენად სუფთა, გამჭვირვალე არაორგანული ნივთიერებაა, სხეულს გაცილებით ადვილად უთვისდება, ვიდრე ნებისმიერი ცოცხალი ორგანაზმი... კაცმა წყალი ნელნელა ჩაისახა ყელში და ქვისმჭამელი ცხოველის შეგრძნება გაუჩნდა. კაცი კვლავ შემობრუნდა და შეხედა ქალს, ოღონდ მიახლოება არ მოესურვა. ქვიშადაფრქვეული ქალის ცქერა საამოა, მაგრამ შეხება საეჭვოა სასიამოვნო იყოს. ღამინდელი აგზნება და ბრაზი ახლა, დღის სინათლეზე, დაუჯერებლად ეჩვენებოდა. ო, რამდენი მოსაყოლი ექნება! თითქოსდა იმისთვის, რომ ყოველი ნანახი მეხსიერებაში აღებეჭდებოდა, კიდევ ერთხელ მიმოეხედა ირგვლივ და საჩქაროდ შეუდგა წასასვლელად მზადებას. პერანგასა და შარვალს იმდენი ქვიშა დაყროდა, ვერ ასწევდი. ასეთი უბრალოდ რამისთვის აღლვება არ ღირდა, მაგრამ ტანსაცმელიდან ქვიშის ჩამოფერთხვა უფრო ძნელი აღმოჩნდა, ვიდრე თავიდან ქერტლის ჩამოვარცხნაა. წაღებსაც ქვიშა ეყარა. წასვლამდე ქალს, ალბათ, რაღაც უნდა უთხრას, არა?.. მეორე მხრივ, რომ გააღვიძოს, მძინარეს ხომ შერცხვება? დიახ, მაგრამ რა უყოს ღამის ქირას?.. იქნებ, სჯობს იქითობისას არტელის გამგეობაში შეიაროს და ფული იმ მოხუცს გადასცეს, რომელმაც გუშინ აქ მოიყვანა? კაცი ცდილობდა არ ეხმაურა, ჩუმად გავიდა სახლიდან. მზე მდუღარე ვერცხლისწყალივით შეეხო ქვიშის კედლის კიდეს და ნელ-ნელა მოედო ორმოს ფსკერს. კაცს სახეში მოულოდნელად დამაბრმავებელი შუქი ეცა, რამაც შეაკრთო და თვალები მოახუჭვინა. მაგრამ მომდევნო წამებში ყველაფერი დაავიწყდა და უკვე დაბნეულდა უცქეროდა მის წინ ამართულ ქვიშის კედელს. დაუჯერებელია! თოკის კიბე, რამით რომ აქ ეკიდა, სადღაც გამქრალიყო..

[Audio] სანახევროდ ქვიშა ჩაყრილი ტომრები, რომლებიც კაცმა გუშინ შეამჩნია, ძველ ადგილას ეწყო. მაშასადამე, იგი არ ცდებოდა. იქნებ მხოლოდ კიბე დაიმალა ქვიშაში?.. კედელს ეცა და ხელებით დაუწყო გაქექვა. ქვიშა წინააღმდეგობას არ უწევდა, იშლებოდა და ქვემოთ ცვივოდა. მაგრამ ის ხომ ნემსს არ ეძენდა, და თუ მაშინ ვერაფერი იპოვა, რამდენიც უნდა ეთხარა, ხელცარიელი დარჩებოდა... კაცს სრულად მზარდი მღელვარება დაეოკებინა, გაცბუნებულმა კვლავ დაუწყო თვალიერება ქვიშის ფლატეს. არის თუ არა ისეთი ადგილი, სადაც ასვლა შეიძლება? კაცმა რამდენჯერმე შემოუარა სახლს. თუ ზღვისკენ მიქცეულ ჩრდილოეთის კედელთან სახურავზე ავალ, აქედან ყველაზე ახლოა ორმოს ნაპირი, მაგრამ მანძილი ათ მეტრი მაინც იქნება, შეიძება მეტიც, ამასთანავე, კედელი ყველაზე დახურულია. გარდა ამისა, ჩამოწოლილია ქვიშის ერთობ მძიმე, შესახედავად ძალზე საშიში ქუდი. შედარებით უფრო დამრეცი ჩანს დასავლეთით კედელი, კონისის შიდა ნაწილივით მოხრილი. ყველაზე ოპტიმისტური გაანგარიშებით აქ დახრილობა ორმოცდაათი, სულ მცირე ორმოცდახუთი გრადუსია. საცდელად ფრთხილად უნდა გადადგა პირველი ნაბიჯი. კაცმა ერთი ნაბიჯით აწია და ნახევარი ნაბიჯით ქვევით ჩამოცურდა. მაგრამ მაინც, თუ ეცდები, ასვლა შეიძლება. პირველ ხუთ-ექვს ნაბიჯზე ყველაფერი ისე მიდიოდა, როგორც ვარაუდობდა. შემდეგ ფეხები ქვიშაში ეფლობოდა. ვერც კი მოასწრო რიგიანად გაეგო, წინ წავიდა თუ არა, რომ მუხლამდე ჩაეფლო ქვიშაში. უკვე ძალა არ შესწევდა გზა განეგრძო. ოთხზე დამდგარი გაბობღდა, ცდილობდა ასე აევლო ფერდობი, ცხელი ქვიშა ხელისგულებს უწვავდა. ოფლად გაიღვარა, ოფლზე ქვიშა მიეკრა, თვალები ამოელესა. შემდეგ კი ფეხები გაუკავდა და უკვე მოძრაობა აღარ შეეძლო. დასასვენებლად და სულის მოსასვენებლად შეჩერდა. ეგონა, საკმაოდ წაიწია წინ და თვალი გაახილა, მაგრამ რაოდენ შეძრწუნდა, როცა შენიშნა, რომ ხუთი მეტრიც ვერ გაევლო. მერედა რისი გულისთვის წვალობდა მთელი ეს დრო? ფერდობიც ორჯერ ფრიალო იყო, ვიდრე ზემოდან ჩანდა, ხოლო ის, რაც თავზე გადმოსცქეროდა, უფრო საშინლად გამოიყურებოდა. იგი ზემოთ უნდა აბობღებულიყო, მაგრამ ამის მაგივრად მთელი ძალა, ეტყობა, იმაზე დახარჯა, რომ ქვიშის კედელში ჩაფლულიყო წინ პირდაპირ გადმოწოლილი ქვიშის შვერილი გადაღობებოდა. კაცმა ხელი შეახო თავზე გადმოწოლილ გამომშრალ შვერილს. იმავე წამს ფეხთქვეშ ქვიშა გამოეცალა. იდუმალმა ძალამ ქვიშიდან ამოაგდო და ორმოს ფსკერზე დასცა. მარცხენა მხარში რაღაცამ ტკაცუნი აიღო, თითქოს საჭემელი ჩხირი გადატყდაო, მაგრამ განსაკუთრებული ტკივილი არ უგვრძნია. ერთხანს სილა შხრიალით ჩამორბოდა ფერდობზე, თითქოს ცდილობდა, მისთვის მიყენებული ტკივილი დაეყუჩებინა. საბედნიეროდ დიდი არაფერი დაშავებია..

[Audio] სულიერად დაცემა ჯერ ადრე იყო. ძლივს იკავებდა თავს, რომ არ დაეყვირა. ნელ-ნელა დაბრუნნდა სახლში. ქალს ისევ ისე ეძინა. მას თავდაპირველად წყნარად დაუძახა, შემდეგ სულ უფრო ხმამაღლა დაუწყო ძახილი. ქალი პასუხის ნაცვლად მუცელზე გადაბრუნდა, თითქოს უკმაყოფილებას გამოხატავსო. ქალს სხეულიდან ქვიშა ცვიოდა და ალაგ-ალაგ ოდნავ გაუშიშლდა მხრები, ხელები, გვერდები, წელი. მაგრამ კაცს საამისოდ არ სცხელოდა. მივიდა და თავიდან პირსახოცი მოაცილა. ქალის რაღაც ლაქებით ერთიანად დაფარული სახე უსიამოვნო და უხეში ჩანდა, ვიდრე ქვიშადაფიფქული სხეული. ქალის სახის უცნაური სითეთრე, წუხელ ლამპის შუქზე ესოდენ რომ განაცვიფრა, უეჭველად პუდრის ბრალი იყო. ახლა პუდრი გადაცლოდა და მხოლოდ ალაგ-ალაგ შერჩენოდა. ამის დანახვაზე კაცს გაახსენდა იაფფასიანი, უკვერცხოდ გაკეთებული კატლეტები, რომელსაც თეთრ ლაქებათ აჩნია პურის ფქვილი. ბოლოს ქალმა თვალი ოდნავ გაახილა, მაგრამ კაშკაშა შუქზე ეჭუტებოდა. კაცმა მხრებში ჩაავლო ხელი, მთელი ძალით ანჯღრევდა და მუდარით, სხაპასხუპით ეუბნელოდა: - მომისმინეთ, კიბე არა! როგორ ავიდე მაღლა? აქედან წასვლა უკიბოდ ხომ შეუძლებელია! ქალმა დაბნეულად სტაცა ხელი პირსახოცს და რამდენიმეჯერ მიირტყა სახეზე, შემდეგ კაცს ზურგი აქცია და გულდაღმა დაეცა ჭილოფზე. იქნებ, დაირცხვინა? შეუძლია ეს დარცხვენა სხვა დროისთვის გადადოს. კაცს თითქოს მოთმინების ძაფი გაუწყდაო, იღრიალა: - ეს ხუმრობა არაა! თუ კიბეს ეხლავე არ მომცემ, საქმე ცუდად წაგივა! მეჩქარება! რა უყავი კიბე, დაგლახვროს ეშმაკმა? ხუმრობას თავაისი საზღვარი აქვს! ახლავე მოიტა! ქალი არ პასუხობდა. ისევ ისე იწვა, მხოლოდ ოდნავ აქნევდა თავს აქეთ-იქით. უცებ კაცმა თავი რაღაცნაირად დახარა, თვალები ჩაეფერფლა, ყელში კრუნჩხვამ დაუარა, თითქოს სული შეუგუბდა. მიხვდა, რომ ამ დაკითხვას არავითარი აზრი არ ჰქონდა. კიბე ხომ თოკისა იყო... თოკის კიბეს არ შეუძლია თვითონ იდგეს... თუნდაც ხელში გეჭიროს ხელში ვერ მოიმარჯვებ. მაშასადამე, ქალმა კი არ აიღო, სხვა ვიღაცამ, ვინც ზემოთ, გზაზე იყო... კაცს ქვიშიანი გაუპარსავი სახე საცოდავად დაეღმიჭა. ქალის ქცევა, დუმილი წარმოუდგენლად ავისმომასწავლებელი გახდა. არა უშავს,- ფიქრობდა კაცი, მაგრამ სულის სიღრმეში ესმოდა, რომ ყველაზე საშინელი შიში აუცხადდა: კიბე წაიღეს, ეტყობა, ქალის ნებართვით და, რაღა თქმა უნდა, მისი სრული თანხმობით. იგი უეჭველად ბოროტების თანამონაწილეა. და იქცევა ასე არა.

[Audio] სირცხვილის გამო, არამედ იმიტომ, რომ ორჭფულ მდგომარეობაშია. ეს უთუოდ დამნაშავის ქცევაა, შესაძლებელია მსხვერპლისაც, რომელიც მზადაა ნებისმიერი სასჯელი იტვირთოს. მეც გავები რაღა ამ წყეულ მახეში. ნდობით მოვეკიდე ესპანურას, მან კი უდაბნოში შემიტყუა, საიდანაც თავს ვერ დავაღწევ; ზუსტად შიმშილისაგან სულთმობრძავ თაგვს ვგავარ... კაცი წმაოხტა, კარს ეცა და კიდევ ერთხელ გაიხედა. გარეთ ქარი უბერავდა. მზე თითქმის ორმოს ცენტრს გადმოდგომოდა. გახურებული ქვიშიდან ზემოთ ცხელი ჰაერის ტალღები მიიწევდა და ნეგატივის სველი აფსკებივით ბზინავდა. ქვიშის კედელი სულ უფრო და უფრო მაღლდებოდა. ამ კედელმა დიახაც იცოდა ყველაფერი და კაცის კუნთებს და ძვლებს თითქოს ეუბნებოდა, წინააღმდეგობის გაწევა უაზრობააო. კაცს სხეულში ცხელი ჰაერი შეეჭრა. სიცხე სულ უფრო აუტანელი ხდებოდა. კაცი მოულოდნელად გიჟივით აყვირდა. რაღაც უაზრო სიტყვებს იძახდა, რადგან არ მოიძევებოდა ჩვეულებრივი სიტყვები, რომლებიც მის სასოწარკვეთილების გადმოცემას შეძლებდა. იგი ღრიალებდა, რაც ძალა და ღონე ჰქონდა. ეჩვენებოდა თითქოს, ამ საშინელ სიზმარს ყვირილის შეეშინდებოდა, დაეხსნებოდა, თავისი უნებლიე უხეში ხუმრობისთვის ბოდიშს მოიხდიდა და ქვიშის ორმოდან ამოაგდებდა. მაგრამ კაცი ყვირილს არ იყო ნაჩვევი და წვრილი, სუსუტი ხმა ჰქონდა. ამას გარდა, მის ხმას ქვიშა შთანთქავდა, ქარი ფანტავდა და საეჭვოა, შორს გაეგონათ. უცებ შემაძრწუბელი გრუხუნი გაისმა, კაცმა ხმა გაწყვიტა. ქალის გუშინდელი წინასწარმეტყველებისამებრ ჩრდილოეთის კედელზე გამოწოლილი ქვიშის ლავგარდანს ტენი მოაკლდა და ჩამოიქცა. მთელმა ხალხმა შესაბრალისად დაიკვენესა, გეგონებოდათ, რომელიღაც იდუმალმა ძალამ შეკრაო, და თითქოს მის ტანჯვას ხაზს უსვამსო, ლავგარდანსა და კედელს შორის ღრეჩოებში შხრიალით დაიწყო დენა ნაცრისფერმა სისხლმა. კაცს პირი ნერწყვით აევსო, ძაგძაგებდა, თითქოს დარტყმა თვითონ იგემა... ეს მაინც წარმოუდგენელია. ყოვლად გაუგონარი ამბავია. განა შეიძლება ადამიანი თაგვივით ან მწერივით შეამწყვდიო მახეში, ადამიანი, რომელიც დაოჯახებულ ნუსხაშია შეტანილი, აქვს სამუშაო, იხდის გადასახადბს და სარგებლობს უფასო სამედიცინო მომსახურების უფლებით? დაუჯერებელია. აქ ალბათ რაღაც შეცდომაა. დიახ, შეცდომაა. მეტი რა ჩარა იყო, კაცს ეს ამბავი შეცდომად უნდა მიეჩნია. უწინარეს ყოვლისა, ის, რაც მათ გამიკეთეს, სისულელეა. მე ხომ არც ცხენი ვარ, არც ხარი და ჩემი ნება-სურვილის გარეშე ვერავინ მაიძულებს ვიმუშაო. ხოლო რაკი სამუშაო ძალად არ ვვარგივარ, აღარავითარი აზრი არ აქვს ქვიშის ამ კედლებში ჩამწყვდევას. რად უნდა დამსვან ქალის კმაყოფაზე? კაცი მაინც რატომღაც გულდაჯერებული ვერ იყო... მან ყოველი მხრიდან შემომდგარ ქვიშის კედელს შეხედა და გაახსნდა (თუმცა ეს ერთობ უსიამოვნო იყო), როგორ მოეცარა ხელი ზედ ასვლისას... თავიც რომ მოგეკლა, კედელთან ვერაფერს გააწყობდი..

[Audio] უსუსურობის გრძნობა კაცს ფარხმალს აყრევინებდა... როგორც ჩანდა, აქ ქვიშის მიერ დაბეჩავებული რაღაც განსაკუთრებული სამყარო არსებობდა, რომელსაც ჩვეულებრივი კრიტერიუმები არ მიუდგებოდა... თუ დაეჭვდებოდი, საამისოდ რამდენიც გნებავდა, იმდენი საბაბი გამოიძებნებოდა... მაგალითად, თუ ბიდონები და ნიჩბები საგანგებოდ მართლა მისთვის მოამზადეს, მაშინ თოკის კიბეც მართლა განზრახ წაიღეს. შემდეგ, განა კაცის საშიშ მდგომარეობაზე არ მეტყველებდა ის, რომ ქალს კრინტი არ დაუძრავს და მისთვის არ აუხსინია თუ რა მოხდა, მაგრამ განწირულის მორჩილებით, ადვილად და მდუმარედ ნებდებოდა თავის ბედს? იქნებ გუშინდელი სიტყვებიც, რომელთაგან შეიძლებოდა ის აზრი გამოგვეტანა, რომ კაცი დიდი ხნით ჩარჩა აქ, უბრალოდ არ წამოცდენია? ქვიშის კიდევ ერთი პატარა ზვავი ჩამოშვავდა. შეშინებული კაცი სახლში შებრუნდა. პირდაპირ ქალთან მივიდა, რომელიც წინანდებურად პირქვე იწვა ჭილოფზე, და ხელი ბოროტად მოეღერა. თვალებში უზომო სიძულვილი ჩაუდგა, ტკივილად მოედო სხეულში, მაგრამ უცებ ძალა გამოეცალა, მწოლარეს არც შეხებია, ისე დაეშვა ძირს მოღერებული ხელი. ქალს მართლა გაასილაქებდა, მაგრამ ვაითუ მას სწორედ ამის იმედი ჰქონდა? რა თქმა უნდა, ქალი ცემას ელოდა. დასჯა ხომ იმის აღიარებაა, რომ დანაშაული გამოსყიდულია. კაცმა ზურგი შეაქცია ქალს, ძირს დავარდა, თავზე ხელები მოივლო და წყნარად აკვნესა. პირი ნერწყვით ჰქონდა გამოვსებული, სცადა გადაეყლაპა და ვერ შეძლო, ყელში გაეჩხირა ლორწოვანი გარსი, ეტყობა, ქვიშის გემოსა და სუნის მიმართ ერთობ მგრძნობიარე გაუხდა და რამდენი ხანიც არ უნდა ყოფილიყო აქ, ქვიშას ვერ შეეჩვეოდა. ნერწყვი ტუჩების კუთხეებში დაუგროვდა და წაბლისფერ შენადედად ექცა. როცა გადმოაფურთხა, კიდევ უფრო ძლიერ იგრძნო პირში დარჩენილი ქვიშის სიმქისე. სცადა ეს ქვიშაც მოეცილებინა, ამიტომ ტუჩების შიგა მხარეს ენის წვერით ილოკავდა და ფურთხებას განაგრძობდა, მაგრამ საშველი არ იყო. მხოლოდ პირი გამოუშრა და ასტკივდა, თითქოს ანთება დაემართა. კეთილი. რა იზამ. უთუოდ მოველაპარაკები ქალს და ვეცდები ყველაფერი დაწვრილებით ვაამბობინო. თუ მდგომარეობა სავსებით ნათელი გახდება, მხოლოდ ამ შემთხვევაში ვიპოვი გამოსავალს. წამოუდგენელია მოქმედების გეგმა არ გქონდეს. განა შეიძლება ასეთ სულელურ მდგომარეობას შეურიგდე?.. მაგრამ ქალმა რომ არ მიპასუხოს?.. ეს ნამდვილად ყველაზე საშინელი პასუხი იქნება. ამგვარი რამ კი სულაც არაა გამორიცხული. რა ჯიუტად დუმს!.. მერედა რატომ წევს მუხლმოხრილი, ისე, თითქოს უმწეო მსხვერპლიაო?.. პირქვე მწოლიარე შიშველი ქალის პოზა მეტისმეტად უხამსად გამოიყურებოდა. მასში რაღაც ცხოველური გამოსჭყვიოდა. ქალი თითქოს იმწამსვე ზურგზე გადმობრუნდებოდა, როგორც კი კაცი შეეხებოდა. მარტო ამის გაფიქრებაზე კაცს სირცხვილისგან სული შეუგუბდა. მაგრამ მოულოდნელად შენიშნა, რომ ქალის.

[Audio] მტანჯველი ჯალათი იყო, თავისი თავი მის აქა-იქ ქვიშით მოფიფქულ სხეულზე წარმოიდგინა და მიხვდა... ეს ადრე თუ გვიან მოხდებოდა... მოხდებოდა და მაშინ აღარაფრის თქმის უფლება არ ექნებოდა... უცებ კაცს მუცლის ქვემოთ მწვავე ტკივილმა დაუარა. საშარდე ბუშტი გასკდომაზე ჰქონდა და გათავისუფლებას ითხოვდა. VII კაცმა მოშარდა და შვება იგრძნო, იდგა და მქისე ანაორთქლს ისუნთქავდა... იმის იმედი არ ჰქონდა, რაიმე საშველი გამოჩნდებოდა. უბრალოდ არაფრით არ შეეძლო თავი აეძულებინა სახლში შეედგა ფეხი. ქალისაგან მოშორებული უფრო ნათლად ჩაწვდა, რა საშიში იყო მის გვერდით ყოფნა. არა, მთავარი უთუოდ გახლდათ არა თვით ქალი, არამედ ის, თუ როგორ იწვა, მისი პოზა. კაცს არასდროს ენახა ასეთი ურცხვი ქალი. არასგზით არ დავბრუნდები სახლში. ქალის პოზა მეტისმეტად საშიშია. არსებობს გამოთქმა: ცოცხალ-მკვდარი. ესაა ერთგვარი დამბლა, რომელიც ემართება მწერებისა და ობობების ზოგიერთ სახეობას, როცა მათ მოულოდნელად დაესხმებიან თავს... დამსხვრეული გამოსახულება... აეროდრომი, სადაც სადისპეჩერო გიჟებმა იგდეს ხელთ... უნდოდა ერწმუნა, რომ უმოძრაობა, რაც მას დაეუფლა, ყოველ მოძრაობას შეაჩერებდა სამყაროში, ისევე როგორც ზამთრის პირქუშს მიცემული ბაყაყებისთვის ზამთარი არ არსებობდა. ვიდრე კაცი ოცნებობდა, მზემ უფრო დააცხუნა. კაცი ცხრად მოიკაკვა თითქოს იმისთვის, რომ მწველი სხივები აერიდებინა. შემდეგ მკვირცხლად დახარა თავი, პერანგის საყელოზე ხელი იტაცა და მაგრად ჩამოსწია. სამი ზედა ღილი აწყდა. საყელოს შიგნით ჩაყრილ ქვიშას როცა იფერთხავდა, კვლავ გაახსენდა ქალის სიტყვები, ქვიშა არასოდეს არაა მშრალი, ყოველთვის საკმაო ტენი აქვს, რათა ირგვლივ ნელ-ნელა დაალპოს ყველაფერი. კაცმა პერანგი გაიძრო და ქამარი მოაშორა, რომ შარვალში ცოტათი ქარს გაევლო. ასე კი საერთოდ საეჭვოა, ამდენი მშფოთვარების გამომჟღავნება აუცილებელი ყოფილიყო. უგუნებობა როგორც უეცრად დაეუფლა, ასევე სწრაფად გაუქრა. ეტყობა, ქვიშის ტენი თავის ჯოჯოხეთურ ძალას მაშინვე კარგავს, რა წამს ჰაერს შეეხება. ამ დროს კაცს აზრად მოუვიდა, რომ სერიოზული შეცდომა დაუშვა. ქალის სიშიშვლის ჩემეული ახსნა ერთობ ცალმხრივია. რა თქმა უნდა, იმას ვერ იტყვი, თითქოს ქალს არ ჰქონდა იდუმალი სწრფვა მახეში გავები, მაგრამ გამორიცხული არაა, რომ ეს იყო მხოლოდ ჩვეულება, იმ პირობებით ნაკარნახვი, რომელშიც თვითონ ცხოვრობს. ცხადია, იგი მხოლოდ განთიადზე წვება დასაძინებლად. ძილში ადამიანი ადვილად იოფლება. თუ დღისით გიწევს ძილი, თანაც ქვიშის გავარვარებულ თასში, სავსებით ბუნებრივია, გაშიშვლების სურვილი გაგიჩნდეს. ქალის ადგილზე მეც გავშიშვლდებოდი, თუ ამგვარი შესაძლებლობა მომეცემოდა....

[Audio] ამ აღმოჩენამ როგორღა მაშინევ გაუქრო მძიმე გრძნობა, ისევე როგორც ნიავი მკაფიო საზღვარს ავლებს სხეულზე ქვიშასა და ოფლს შორის. აზრი არა აქვს კიდევ უფრო გააძლიერო შენი შიში. ნამდვილი მამაკაცი, რამდენიც გნებავთ იმდენ ფოლადისა და რკინა-ბეტონის კედელს დალეწავს და გაიქცევა. არ შეიძლება სასოწარკვეთილება დაგეუფლოს საკეტის პირველი დანახვისთანავე, როცა არ იცი, არის თუ არა მისი გასაღები... კაცი ნელა გაემართა სახლისაკენ, ფეხები ქვიშაში ეფლობოდა... ამჯერად ვილაპარაკებ მშვიდად და ქალისაგან გავიგებ ყველაფერს, რაც კი მჭირდება... ქალი მართალი იყო, კრინტი რომ არ დაძრა, როცა თვითონ ყვირილით მივარდა... მაგრამ იქნებ იმიტომ დუმდა, უბრალოდ შერცხვა: არ უზრუნია იმაზე, რო კაცს შიშველი არ ენახა. VIII სახლის გარეთ გავარვარებული ქვიშის თვალის მომჭრელ ელვარებას ოთახში ბინდი, სიცივე და სინოტივე შეენაცვლა. დახშულ, ცხელ ჰაერს ობის სუნი დაჰკრავდა. კაცს უცებ მოეჩვენა, თითქოს ჰალუცინაციები ეწყებოდა. ქალი არსად ჩანდა. კაცი წამით გაშეშდა. კმარა გამოცანები! საერთოდ კი არავითარი გამოცანები არ არსებობს. ქალი, ქალი რა თქმა უნდა, აქაა. დიასახლისი თავდახრილი, მდუმარედ იდგა პირსაბანთან დადგმული ავზის წინ, კაცისკენ ზურგშექცეული. ქალს უკვე ჩაეცვა. მის ტანსაცმელს - კიმონოსა და შარვალს, რომელთა მკრთალი სიმწვანე ხასხასა ფერის ნახჭებს ეხამებოდა, - თითქოსდა პიტნის ბალზამის გამაცოცხლებელი სურნელი ასდიოდა. აქ უკვე ვეღარაფერს იტყოდი. კაცი ისევ ერთობ ბევრს ფიქრობდა ქალზე. არცაა საკვირველი: ამას სავსებით დაუჯერებელ პირობებში, თანაც როცა წესიერად არც გამოუძინებია, შეუძლებელია წარმოსახვა არ გამძაფრებოდა. ქალი ცალი ხელით ავზს ეყრდნობოდა, შიგ იცქირებოდა და წყალზე თითით ნელ-ნელა ხაზავდა წრეებს. კაცი ქვიშისა და ოფილსაგან გაყვითლებყლ პერანგს ენერგიულად იქნევდა და იგი მჭიდროს დაეხვია ხელზე. ქალმა მიმოიხედა, ყურადღება დაძაბა. მისი სახე ისე უშუალოდ გამოხატავდა უსიტყვო კითხვას, ვედრებას, გეგონებოდათ, მთელი თავისი დღეები სწორედ ამ გამომეტყველებით იცხოვრაო. კაცს უნდოდა შესაძლებლობისამებრ ისე დაეჭირა თავი, თითქოს არაფერი მომხდარა. - ცხელა, ხომ მართალია?.. ამგვარ სიცხეში პირდაპირ სურვილი გიქრება პერანგის ჩაცმისა..

[Audio] - ქალი წინანდებურად უნდობლად, კითხვის გამომხატველი მზერით, წარბშეკრული უცქერდა. ბოლოს გაუბედავი, ნაძალადევი სიცილით, ჩამწყდარი ხმით თქვა: - ჰო... მართალია... როცა ჩაცმული ოფლიანდები, მთლად ქვიშის გამონაყარით იფარები... - ქვიშის გამონაყარით? - ჰო... კანი წითლდება, ისეთი ხდება, როგორიც დამწვრობის შემდეგ, და ძვრება. - ჰმ, ძვრება?.. მე მგონი უბრალოდ ლპება სინოტივისგან. - შეიძლება, ამიტომ... - ქალი თითქოს ცოტათი გათამამდა, თანდათან ენას იდგამდა. - როგორც კი ოფლი მოგვადგება, ვცდილობთ ყველაფერი მოვიცილოთ, რის მოცილებაც შეიძლება... ხომ ხედავთ, როგორ ვცხოვრობთ, აქ არ გეშინია, რომ ვინმეს თვალში მოხვდები... - ჰო რა თქმა უნდა... მერწმუნეთ, მეუხერხულება, მაგრამ მაინც მინდა ამ პერანგის გარეცხვა გთხოვთ. - კარგი, ხვალ სწორედ წყალს მოიტანენ. - ხვალ?.. ხვალ, მგონი, ცოტა გვიან იქნება... - კაცმა ამოიბზმუილა. მან მარჯვედ მოახრეხა საუბარი საჭირო გზით წარემართა. - სიტყვამ მოტანა და, ბოლოს და ბოლოს როდის ამიყვანენ მაღლა?.. ჩემთვის ეს ყველაფერი უაღრესად უხერხულია... ჩემისათანა ჩვეულებრივი მოსამსაუხურისთვის დადგენილი წესის დარღვევას ნახევარი დღითაც კი შეიძლება ფრიად სერიოზული შედეგები მოჰყვეს... არც ერთი წუთის დაკარგვა არ მინდა... ხეშეშფრთიანები ის მწერები გახლავთ, რომლებიც ზედ მიწის პირას დაფრინავენ... ქვიშნარ ადგილებში ძალზე ბევრნი არიან, იცით, როგორებია?.. მინდოდა სწორედ ამ ჩემი შვებულების დროს მეპოვა მათი თუნდაც რომელიმე ახალი სახეობა... ქალი ტუჩებს აცმაცუნებდა, მაგრამ არაღაფერს ამბობდა. ეტყობოდა, თავისთვის იმეორებდა უცნობ სიტყვას - „ხეშეშფრთიანებს". კაცმა შეუცდომლად იგრძნო, რომ მან კვლავ დაიხშო გული, ამიტომ, თითქოს შემთხვევით, საუბრის თემა შეცვალა. - ნუთუ არავითარი საშუალება არ მოგეძევებათ სოფლის სხვა მცხოვრებლებთან კავშირის დასამყარებლად?.. რა იქნება, მაგალითად, რომ ნავთის ბიდონები ავბრახუნოთ? ქალმა არ უპასუხა. წყალში ჩავარდნილი ქვის სისწრაფით კვლავ თავისი მხსნელი დუმილი მოიშველია. - ერთი მითხარით, რა მოხდა?.. რატომ დუმხართ? - კაცს ლამის მოთმინების ძაფი გაუწყდა, ძლივს შეიკავა თავი, რომ არ ეღრიალა. - არ მესმის, რა მოხდა... თუ ეს შეცდომაა, მივიჩნიოთ შეცდომად და ყველაფერი რიგზე იქნება... რაც იყო, იყო, აურზაურის ატეხვას მე არ ვაპირებ. ამიტომ დუმილი იმაზე უარესია, რის გაკეთებაც თქვენ შეგიძლიათ. კარგი, არიან ზუსტად ასეთივე მოსწავლეები, რომელთაც ყოველთვის ვეუბნები: რაც უნდა გვაჩვენებდეთ თავს, დანაშულს თავად ვკისრულობთო, ეს ყველაზე ლაჩრული საქციელია - მეთქი... თუ გნებავთ თქვენი ქცევა გაამართლოთ, უცებ თქვით, რა მოხდა! - ჰო, მაგრამ... - ქალმა თვალები მოარიდა, მისმა ხმამ კი მოულოდნელად მტკიცედ დაიჟღერა. -ალბათ, უკვე თვითონაც მიხვდით..

[Audio] - მივხვდი? - კაცი არც ცდილა ელდა დაემალა. - ჰო, ვფიქრობდი, ალბათ, უკვე მიხვდა-მეთქი. - არაფერსაც არ მივმხვდარვარ! - კაცმა მაინც იყვირა,. - როგორ უნდა მივხვდე! განა შეიძლება მივხვდე როცა არაფერს ამბობენ? - კი, მაგრამ ქალს ასეთ ცხოვრებაში მართლადა რა ძალუძს შიშველი ხელებით... - მერედა ჩემთან რა კავშირი აქვს ყოველივე ამას? - ჰო, ალბათ, მე ვარ დამნაშავე თქვენ წინაშე... - რას ნიშნავს „დამნაშავე"?.. - კაცს მღელვარებისგან ენა დაება. - მაშ აქ შეთქმულება მოაწყვეს?.. ხაფანგში სატყუარა დადეს... ფიქრობდნენ ძაღლივით, ან კატასავეთ შევვარდებოდი, ოღონდ შიგ ქალი დაესვათ?.. - სწორია, მაგრამ მალე ხომ ჩრდილოეთის ქარები და ქვიშის ქარიშხლები დაიწყება - მათი ძალიან გვეშინია... - ქალმა წამიერად გახედა ყურთამდე ღია კარს. მის ერთფეროვან, წყნარ ხმაში უდრტვინველი რწმენა იგრძნობოდა. - ეს ხუმრობა როდია! უაზრობასაც თავისი საზღვარი აქვს! ეს იგივე უკანონო დატუსაღებაა... ნამდვილი დანაშაულია... თითქოსდა არ შეიძლებოდა ძალადობა არ გამოგეყენებინათ: ვთქვათ, მაგალითისთვის, დღიური ქირით აგეყვანათ უმუშევრები. უმუშევრები კი თავზე საყრეალადაა! - მაგრამ ხომ ძალინ ცუდი იქნება, რომ გაიგებენ, როგორ ცხოვრობთ. - სამაგიეროდ მე რომ გავიგებ, ეს საშიში არაა?.. უაზრობაა!.. ძალიანაც ცდებით!.. რარიგ სამწუხაროც უნდა იყოს, მაწანწალა როდი გახლავართ! გადასახადსაც ვიხდი და მუდმივი საცხოვრებელიც მაქვს... მალე განცხადებას შეიტანენ ჩემ მოსაძებნად და მაშინვე აქ ყველას მოგხვდებათ! ნუთუ გასაგები არაა? ასეთი უბრალო რამეც კი?.. საინტერესოა, როგორ აპირებთ თავის მართლებას?.. აბა, ერთი დამნაშავეს დაუძახე... მე მას კა-ა-ა-რგად ავუხსნი, რა სულელური საქმე წამოიწყო! ქალმა თვალები დახარა და ჩუმად ამოიოხარა. მხრები ჩამოუცვივდა, მაგრამ არც კი განძრეულა. ზუსტად უბედური ლეკვივით იქცეოდა, რომლესაც მეტად ძნელი ამოცანა მისცეს. კაცი ამან უფრო გააშმაგა. - აბა, რას ზოზინებ, ვერ გაგიბედავს?.. აქ საკითხი მარტო მე როდი მეხება. მაშასადამე, შენც ჩემისთანა მსხვერპლი ხარ? რაო, არა? ახლახან თვითონ არ თქვი, თუ იქ გაიგებენ, როგორ ვცხოვრობთ, ცუდი იქნებაო... განა ეს არ ამტკიცებს, რომ თავად აღიარებ, ამგვარად ცხოვრება არ შეიძლებაო. მოიშორე ეს ყოვლისმიმტევებელი გამომეტყველება - შენ ხომ ისე გექცევიან, როგორც მონას! არავის ჰქონდა შენი აქ ჩასმის უფლება!.. აბა, სწრაფად დაუძახე ვინმეს! იცოდე, აქედან თავს დავაღწევთ!.. აჰა, მესმის... გეშინია, ხომ?.. სისულელეა!.. რის გეშინია!.. მე ხომ შეთან ვარ... მეგობრებიც მყავს, რომელნიც გაზეთში მუშაობენ... ყოველივეს ისე წარმოვადგენთ, როგორც სოციალურ პრობლემას... აბა, რაო? რას დუმხარ?.. ხომ გეუბნები, შესაშინებელი არაფერი გჭირს-მეთქი! - გავაკეთო სადილი? IX.

[Audio] კაცი მალულად, ცალი თვალით უცქერდა, როგორ თლიდა ქალი კარტოფილს და ტანჯვით ფიქრობდა: უნდა ვჭამო თუ არა საჭმელი, რომელსაც იგი ამზადებს? ახლა სწორედ სიმშვიდე და გულცივობაა საჭირო... ქალის ზრახვები ნათელია და ყოველგვარი ყოყმანი უნდა დასძლიო. ფუჭი იმედებით კი არ უნდა ინუგეშო თავი, სინამდვილეს თვალი გაუსწორო და აქედან თავდასაღწევად რეალური გეგმა შეიმუშაო. უკანონო მოქმედების ბრალდება მომავლისთვის გადავდოთ... შიმშილი კი მხოლოდ თრგუნავს ნებისყოფას... ხელს უშლის ძალის მოკრებას. სამაგიეროდ, მეორეს მხრივ, თუ კატეგორიულად არ შეურიგდები ახლანდელ მდგომარეობას, ალბათ უარი უნდა თქვა საჭმელზე. სასაცილო იქნებოდა ერთსა და იმავე დროს ბრაზობდე და ჭამდე. ძაღლიც კი, როცა აჭმევენ, კუდს ამოიძუებს. მაგრამ ნუ ვიჩქარებთ... რა საჭიროა ასეთი თავდაცვითი პოზიციის დაკავება, როცა არ იცი, რამდენად შორს აპირებს ქალი შეტოპვას... ლაპარაკიც კი არ შეიძლება იმაზე, რომ მუქთად მოგცემს რაიმეს, არავითარ წყალობას არ გაიმოიმეტებს!.. საჭიროა წესიერად გადაიხადო მთელი საჭმელის ფული... და თუ ფული გადახდილია, არ იგრძნობ, რომ ვალი გაქვს, სულაც არ იგრძნობ... კრივის სატელევიზიო კომენტატორსაც ბევრჯერ უთქვამს, იერიში თავდაცვის საუკეთესო სახეაო. ამრიგად, კაცმა მშვენიერი საბაბი გამონახა საჭმელზე უარის სათქმელად და შევებით ამოისუნთქა. უეცრად თითქოს და ერთად თვალი აეხილა, იპოვა იმ აზრის ძაფი, რომელიც ნიადაგ უსხლტებოდა. ქვიშა ხომ არაა მისი მთავარი მტერი? და თუ ისაა, არა ღირს ამაოდ დაისახოს რაღაც გადაუჭრელი ამოცანები, ვთქვათ, მაგალითად, ფოლადის ურდულების გაგლეჯა, ანდა რაღაც ამდაგვარის გაკეთება. რაკიღა თოკის კიბე აღებულია, შეიძლება გააკეთო ხისა. რაკიღა ქვიშის კედელი ერთობ ციცაბოა, შეიძლება მოთხარო, რომ დამრეცი გახდეს... თუ ოდნავ მაინც გაანძრევ ტვინს, ყველაფერი გადაწყდება... იქნებ ეს მეტისმეტად უბრალო რამაა. მაგრამ თუ მიზანს პასუხობს, რაც უფრო უბრალოა, მით უფრო უკეთესია. როგორც კოლუმბიის კვერცხის ამბავი გვიჩვენებს, ყველაზე სწორი გადაწყვეტილება ხშირად ისე უბრალოდ გამოიყურება, სისულელე გეგონება. თუ სიძნელეების არ შეგეშინდება, თუ კი კაცურად იბრძოლებ... მაშინ ჯერ კიდევ არაფერია დაკარგული... ქალმა კარტოფილის თლა დაამთავრა, დაჭრა, დაუმატა ფოთლებთან ერთად, დანამცეცებული ბოლოკი და კერაზე ჩამოკიდებულ რკინის ვეება ქვაბში ჩაყარა. პოლიეთინის პარკიდან გულდასმით ამოიღო ასანთი, ცეცხლი გააჩაღა, ასანთი ისევ ჩადო თავის ადგილას, შეახვია და რეზინი შემოუჭირა. შემდეგ საწურში ბრინჯი ჩაყარა და წყალი დაასხა, ალბათ ქვიშის მოსაცილებლად. ქვაბში შეჭამანდმა თუხთუხი დაიწყო, დადგა ბოლოკის უსიამოვნო სუნი. - წყალი, მართალია, ცოტა დარჩა, მაგრამ შეგიძლიათ პირიც დაიბანოთ. - ო, არა, პირის დაბანას მირჩევნია დავლიო... - ოჰ, მაპატიეთ... დასალევი წყალი სხვა ადგილასაა. - ქალმა პირსაბანის ქვემოდან.

[Audio] პოლიეთილენში გახვეული დიდი კარდალა გამოიღო. - ძალზე ცივი არაა, მაგრამ სამაგიეროდ დიდხანს ვადუღე, რომ დალევა შეიძლებოდეს. - კი, მაგრამ ავზში ცოტა წყალი თუ ჩატოვე, ჭურჭელს რით გარეცხავ. - ჭურჭელს ქვიშით ვწმენდ და ძალიან სუფთავდება. ამის თქმის თანავე ქალმა ფანჯარასთან ერთი მუჭა ქვიშა აიღო, დაყარა თეფშზე, რომელიც ხელში ეჭირა, თეფშს ქვიშა რამდენჯერმე წრიულად გაუხახუნა და კაცს უჩვენა. კაცმა წესიერად ვერ გაარჩია, თეფში გასუფთავდა თუ არა, მაგრამ გადაწყვიტა, ალბათ გასუფთავდაო. ყოველშემთხვევაში ქვიშის გამოყენებაზე ზუსტად ასეთი წარმოდგენა ჰქონდა თვითონაც დიდი ხნის წინათ. კაცი ისევ ქოლგის ქვეშ ჭამდა. მოხარშული ბოსტნეული, გამხმარი თევზი... ყველაფერი ოდნავ ქვიშით იყო შენელებული... შეგვეძლო ერთად გვეჭამა, ქოლგა რომ ჭერზე ეკიდოს, - გაიფიქრა კაცმა, მაგრამ შეეშინდა: ქალი ამას ისე გაიგებს, ჩემთან დაახლოებას ცდილობსო. დაბალი ხარისხის ჩაი, რომელიც მხოლოდ გარეგნულად ჩანდა მაგარი, თითქმის უგემური იყო. როცა კაცმა ჭამა დაამთავრა, ქალი პირსაბანთან დაჯდა, თავზე პოლიეთილენის ნაჭერი გადაიფარა და ნელა დაიწყო ჭამა. ახლა რომელიღაც მწერს ჰგავს, - გაიფიქრა კაცმა, - ნუთუ მთელი სიცოცხლე ასე ცხოვრებას აპირებს?.. თუ ორმოს სხვა თვალით შევხედავთ, იგი ვეებერთელა მიწის პაწაწინა ნაგლეჯია, მაგრამ მისი ფსკერიდან მარტოოდენ უნაპირო ქვიშა და ცა მოჩანს... აქ ერთფეროვანია ცხოვრება, თვალებში სამუდამოდ ჩაბეჭდილ თითქოსდა გაყინულ სურათს ჰგავს... და ასე ერთფეროვნებით ცხოვრობს ქალი, მოსაგონარიც კი არა გააჩნია რა, მთელი სიცოცხლის მანძილზე ერთი კეთილი სიტყვა არ მოუსმენია. ალბათ ქალიშვილივით აუტოკდა გული, როცა ხაფანგში გამაბეს და, როგორც განსაკუთრებული წყალობა, ჩემი თავი უბოძეს... ო, რარიგ მეცოდება... კაცს სურვილი გაუჩნდა, რაღაც ეთქვა ქალისთვის, და საუბრის ძაფი რომ გაება, გადაწყვიტა სიგარეტი მოეწია. აქ პოლიეთილენი მართლაც პირველი საჭიროების საგანი იყო. უამისოდ ვერას გახდებოდი, აი რამდენ ხანს ეჭირა, ანთებული ასანთი სიგარეტთან და ვერაფრით მოუკიდა. პაპიროსს მთელი ძალით ქაჩავდა, ისე რომ ლოყები კბილებშუა ექცეოდა, მაგრამ მარტოდენ კვამლის გემოს შეიგრძნობდა. ეს სქელი ნიკოტინიანი კვამლი მხოლოდ აღიზიანებდა ენას და აღარაფრით არ ცვლიდა მოწევას. კაცს გუნება გაუფუჭდა, არათუ რაიმე ძაფი გაუბამს, საერთოდ გაუქრა ლაპარაკის სურვილი. ქალმა ჭუჭყიანი ჭურჭელი მოკრიბა, სოხანეზე ერთმანეთს მიაწყო და აუჩქარებლად შეუდგა ზედ ქვიშის დაყრას. - იცით... დროა სხვენიდან ქვიშა გადმოიყაროს, - აშკარად ძალისძალად, გაუბედავად თქვა მან. - ქვიშა გადმოიყაროს? ა-ა, რა გაეწყობა, კი ბატონო - მიუგო კაცმა და გუნებაში გულგრილად გაიფიქრა: - მერედა მე რა შუაში ვარ? გაუშვი დალპეს დირეები,.

[Audio] დაილეწოს საბჯენები, რა ჩემი საქმეა? - თუ ხელს გიშლით იქნებ სჯობდა სადმე წავსულიყავი? - ბოდიში, გეთაყვა, მაგრამ... რა საჭიროა თავის სხვად მოჩვენება! ქალმა ხომ ესეც არ ისურვა, სული კი თითქოს ღრძო აქვს... ძალზე ჩვეული მოძრაობისათვის ნიშანდობლივი სისწრაფით სახის ქვედა ნაწილი ორად გაკეცილი პირსახოცით აიხვია, ცოცხი და ფიცრის ნატეხი ამოიღლიავა და განჯის თაროზე აძვრა. განჯისა მარტო საგდული შერჩენოდა. - მართალი რომ გითხრათ, თუ ჩემი აზრი გნებავთ, ასეთი სახლი უმჯობესია დაინგრეს!.. კაცი თვითონ დააბნია თავისმა მოულოდნელმა გაღიზიანებამ, რითაც ეს ფრაზა იყვირა, ქალი კი უფრო მეტად დაბნეული, შემობრუნდა მისკენ. ერთი შეხე, თითქოს ჯერ კიდევ საბოლოოდ არ ქცეულა მწერად... - არა, არ იფიქროთ, თითქოს მხოლოდ თქვენზე ვბრაზობ განსაკუთრებულად... გატყობთ აქ ყველას გგონიათ, რომ ადამიანი უკვე ჯაჭვით დააბით. ასეთი ინტრიგები არ მეჭაშნიკება, გასაგებია? გასაგებიც რომ არ იყოს, ჩემთვის სულ ერთია. გინდათ, ერთ საინტერესო ამბავს მოგიყვებით... დიდი ხნის ამბავია. დაქირავებულ ოთახში ყოვლად უვარგისი ქოფაკი მყავდა... საოცრად ხშირბეწვიანი. ბეწვი ზაფხულშიაც არ სცილდებოდა... ყოველთვის ისეთი პირქუში შესახედაობა ჰქონდა, გადავწყვიტე გამეკრიჭა... და აი, როცა კრეჭა დავამთავრე და ბეწვის გადაყრას ვაპირებდი, არ ვიცი რა მოელანდა, უცებ აყმუვლდა, ბეწვის გუნდას პირი დაავლო და თავის კუთხეში გაიქცა... შეიძლება ჩამოპარსული ბეწვი თავისი სხეულის ნაწილად მიიღო და განშორება დაენანა. - კაცმა მალულად შეხედა ქალს, როგორ მიიღებს ამ ამბავსო. მაგრამ განჯინის თაროზე არაბუნებრივად მოკუნტულ ქალს პოზა არ შეუცვლია, ისიც კი არ უცდია, კაცის მხარეს მიტრიალებულიყო. - ჰო, კარგი... ყოველი ადამიანი თავისებურად სჯის... ქვიშის თხრას ეხება საქმე თუ ნებისმიერ სხვა რამეს... გეთაყვა, მიეცით თქვენი ნება-სურვილისამებრ. მე კი ამას არამც და არამც არ მოვითმენ. კმარა! კიდევ ცოტაც და მერე მიაყარონ კაკალი... თქვენ ტყუილა არ მაფასებთ ჯეროვნად... თუ მოვინდომე, გავიქცევი კიდეც, თანაც ადვილად... აი, სწორედ სიგარეტები გამითავდა... - სიგარეტები. - ქალის მიამიტობა ლამის სულელურად მიგეჩნიათ. - სიგარეტები მოგვიანებით იქნება, როცა წყალს მოიტანენ... - სიგარეტები?.. სიგარეტებიც?.. - კაცმა თავისდა მოულოდნელად ჩაიფრუტუნა. საქმე ეგ კი არა, ჩამოპარსული ბეწვია, ჩამოპარსული ბეწვი... ნუთუ ვერ გაიგებთ, მინდა ვთქვა, ჩამოპარსული ბეწვისთვის არ ღირს დავიდარაბის ატეხვა-მეთქი. ქალი დუმდა, არ ეტყობოდა, რომ თავის გასამართლებლად რაიმეს თქმას აპირებდა. ცოტა ხანი იცადა და, როცა დარწმუნდა, კაცმა ლაპარაკი დაამთავრაო, აღუშფოთველი იერით განაგრძო შეწყვეტილი საქმიანობა. განჯინის მაღლა სხვენზე ასასვლელი სახურავი გადასწია, წელამდე შეძვრა შიგ, იდაყვებს დაეყრდნო და ზევით ასვლა დაიწყო, რის დროსაც ფეხებს უგერგილოდ აქანავებდა. აქა-იქ წვრილ ძაფებად დაეშვა ქვიშა. კაცმა გაიფიქრა, სხვენზე ალბათ რაღაც უჩვეულო მწერი ბინადრობსო... ქვიშა და დამპალი ხე... არა, კმარა, უჩვეულო ისედაც თავსაყრელადაა!.

[Audio] შემდეგ ჭერიდან ხან ერთ ადგილას, ხან მეორე ადგილას ქვიშის უამრავი ლენტი ჩამოგრძელდა. ძალზე უცნაური იყო, რომ ეს ბარაქიანი ნაკადი თითქმის უხმაუროდ ეშვებოდა. იატაკზე დაფარებულ ჩალის ჭილოფზე თვალის დახამხამებაში ბარელიეფად აღიბეჭდა ფიცრის ლამფა ხვრელებითა და ნუჟარების ადგილას გაჩენილი ნახვრეტებით. ქვიშამ ცხვირი ამოავსო, თვალებს ჭამდა. კაცი საჩქაროდ გავარდა გარეთ. პირველ წამს ისეთი შეგრძნება გაუჩნდა, თითქოს კოცონში შევარდა და ტერფები უკვე უდნებოდა. მაგრამ სადღაც შიგნით რჩებოდა ყინულის პატარა ცილინდრული ნატეხები, რომელიც ასეთ სიცხესაც კი უძლებდა. სადღაც შიგნით სირცხვილი ფუთფუდებდა... ეს ქალი ცხოველს ჰგავდა... მისთვის არც გუშინდელი დღე არსებობს, არც ხვალინდელი, დღევანდელი დღით ცხოვრობს... აქ, ამ სამყაროში, ბატონობს რწმენა, თითქოს ადამიანი შეიძლება პირწმინდად წარხოცო, როგორც ცარცი გრიფელის დაფიდან... სიზმარშიც არ მოგელანდება, რომ ჩვენ დროს შეიძლება სადღაც კიდევ ბუდობდეს ასეთი სიველურე. მაგრამ კარგი... თუ ამას იმის ნიშნად მივიჩნევთ, რომ კაცმა ელდას თავი დააღწია და ბოლოს და ბოლოს სიმშვიდე ეუფლება, ეს სირცხვილი არც ისე ცუდია. ისე კაცს დრო რად დაეკარგა უქმად. ჯობდა დაღამებდამდე მოეთავებინა საქმე. კაცმა თვალები მოჭუტა და მზერით აზომა სიმაღლე ქვიშის დატალღული კედლისა, რომელსაც გამდნარი მინის მაგვარი თხელი საბურველი გადაკვროდა. რაც უფრო მეტს უყურებდა კედელს უფრო მაღალი ეჩვენებოდა. რა თქმა უნდა, ძნელი ბუნებას წინააღმდეგობა გაუწიო და დამრეცი ფერდობი ციცაბიოდ აქციო, მაგრამ მას ხომ სწორედ ციცაბო ფერდობის ქცევა უნდა დამრეცად. განსაკუთრებული მიზეზები უკან დასახევად თითქოს არ არსებობს. ყველაზე სწორი იქნებოდა, თხრა ზემოდან დაეწყო. ხოლო ვინაიდან ეს შეუძლებელია, ქვემოდან უნდა შეუდგეს საქმეს. სხვა გამოსავალი არაა. ჯერ კედლის ძირს გამოთხრის რამდენზეც საჭიროა და მაღლიდან ქვიშის ჩამოშვავებას დაელოდება, შემდეგ კიდევ გამოთხრის და მაღლიდან ისევ ჩამოშვავდება ქვიშა... ამას ზედიზედ რომ გააკეთებს, სულ მაღლა და მაღლა აიწევს და ბოლოს ზემოთ აღმოჩნდება. რა თქმა უნდა, მოსალოდნელია შვავები, ქვიშის ნაკადებიც ქვემოთ ჩამოაგდებს. მაგრამ, თუმცა ამათ ნაკადებს უწოდებენ, ქვიშა მაინც წყალი არაა. თავის დღეში არ სმენია, ქვიშაში ვინმე დამხრჩვალიყოს. ნიჩაბი ბიდონებთან ერთად იდგა გარეთ, კედელთან. ნიჩბის ნახევარწრიულად წამახული პირი ფაიფურის ნატეხივით ბზინავდა. ერთხანს შეუსვენებლად თხრიდა, თვადავიწყებით მუშაობდა. ქვიშაზე მუშაობა ხომ ერთობ ადვილია. საქმეც სწრაფად მიიწევდა წინ. ნიჩბის ყოველი ჩაჭრა ქვიშაში, ყოველი ამოხვნეშა დროს აღნუსხავდა. მალე ხელებმა სულ უფრო ჯიუტად დაუწყეს დაღლილობის შეხსენება, ეჩვენებოდა, თითქოს საკმაოდ დიდხანს თხრიდა, შედეგი კი რატომღაც არ შეიმჩნეოდა. მხოლოდ გამონათხარის ზემოდან იშლებოდა დატკეპნილი ქვიშის პატარ-პატარა მონაკვეთები. ეს.

[Audio] ყოველივე ძლიერ განსხვავდებოდა მის მიერ ბუნებაში მოხაზული უბრალო გეომეტრიული სქემისგან. შფოთვა ჯერ კიდევ ადრე იყო და გადაწყვიტა, სული მოეთქვა, ორმოს მოდელი გაეკეთებინა და თავისი გაანგარიშებანი შეემოწმებინა. მასალა საბედნიეროდ, რამდენიც გინდოდა, იმდენი იყო. ადგილი სახლის ლავგარდანის ქვეშ, ჩრდილში შეარჩია და ორმოცდაათი სანტიმეტრი სიმაღლის ორმოს თხრა დაიწყო. ყველაზე დიდი ორმოცგრადუსიანი კუთხე იყო... როგორიც თავისკენ გაფართოებულ როდინს აქვს. როცა ამ თვაისი ორმოს ძირში სცადა ქვიშის მოთხრა, გვერდებიდან ქვიშა ჩამოცვივდა, თვით გვერდები კი უცვლელი დარჩა. ქვიშა თითქოს რაღაც მყარი კუთხე ჰქონდა. ქვიშის მარცვლის წონა და წინააღმდეგობა, ეტყობა, პროპორციულია. ხოლო თუ ასეა, მაშინ კედელსაც, რომლის გადალახვასაც აპირებს, დახრის იგივე კუთხე ექნება. არა, ეს შეუძლებელია... იქნებ თვალი მატყუებს? აჰ, არა, ასე არ ხდება... რომელ ფერდობსაც არ უნდა უცქირო ქვემოდან, ყოველთვის უფრო ციცაბო მოგეჩვენება, ვიდრე სინამდვილეშია. და საერთოდ, იქნებ, საჭიროა ეს ყველაფერი ისე განვიხილოთ, როგორც რაოდენობის საკითხი?.. თუ რაოდენობა განსახვავდება, ბუნებრივია, განსხვავდება წნევაც. თუ განსხვავდება წნევა, მაშინ წონის პროპორციაც და წინააღმდეგობანიც უსათუოდ იცვლება. შესაძლებელია, აქ როლს თამაშობს ქვიშის მარცვლის აგებულებაც. ავიღოთ მაგალითად, წითელი თიხა. წითელი თიხა ბუნებრივ მდგომარეობაში და უკვე ამოღებული წითელი თიხა წნევას სულ სხვადასხვა სიდიდის წინააღმდეგონას უწევენ. თანაც მხედველობაში უნდა მივიღოთ სინოტივე... ამრიგად, მოდელი შეიძლება სრულიად სხვა კანონებს დაექვემდებაროს. მიუხედავად ამისა, ცდა უსარგებლო არ ყოფილა. კაცი მიხვდა, რომ კედლის დახრის კუთხე ზემყარია. მარტო ამის გაგებაც კი უდიდესი მიღწევაა და საერთოდ არც ისე ძნელია ზესიმყარის გადაქცევა ჩვეულებრივ სიმყარედ. საკმარისია მხოლოდ ოდნავ შეანჯღრიო ზედმეტად გაჯერებული ხსნარი, რომ კრისტალები დაილექოს და იგი გაჯერებულ ხსნარად გადაიქცეს. უცებ კაცმა იგრძნო რომ იქვე ვიღაც იყო და შემობრუნდა. ზღრუბლზე მდგომი ქალი ყურადღებით იცქირებოდა მისკენ. კაცს არ გაუგია, როდის გამოვიდა იგი. ქალის ანაზდეულმა მოსვლამ დააბნია და უკან დაიხია, თან გონებაგაფანტული იხედებოდა აქეთ-იქით. აი, სწორედ ამ დროს დაინახა, რომ აღმოსავლეთ მხრიდან ქვიშის ფლატის კლდეს სამი თავი გადმოსდგომოდა. მაყურებლებს პირსახოცები შემოეხვიათ, რომელთა ბოლოები სახის ქვედა ნაწილს უფარავდათ, ამიტომ კაცი დარწმუნებული არ იყო, ესენი გუშინდელი მოხუცები იყვნენ თუ არა. თითქოს ისინი იყვნენ. კაცი წამით გაშტერდა, მაგრამ მაშინვე მოერია თავას და გადაწყვიტა მაყურებელთათვის ყურადღება არ მიექცია, მუშაობა განაგრძო. მათმა ცქერამ უფრო ააჩქარა..

[Audio] ოფლი ცხვირის წვერიდან წვეთავდა, თვალებს უვსებდა. მოწმენდის დრო არ ჰქონდა და თვალებდახუჭული განაგრძობდა მუშაობას. ხელები არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დაესვენებინა. როცა სოფლელები დაინახავდნენ, რა მარჯვედ მუშაობდა, მიხვდებოდნენ, რაოდენ გონბაშეზღუდულნი, რაოდენ სულმდაბლნი იყვენენ თავად. კაცმა საათს დახედა. ქვიშადაყრილი მინა შარვალზე გაიწმინდა. ჯერ მხოლოდ სამის ათი წუთი იყო. ასევე სამის ათი წუთი იყო მაშინაც, როცა უკანასკნელად დახედა საათს. წამსვე გაუქრა რწმენა, რომ სწრაფად მუშაობდა. თუ ლოკოკინას თვალებით გავზომავდით, მზე ალბათ ბეიზბოლის ბურთის სიჩქარით მოძრაობდა. კაცმა ნიჩაბს ხელი მოუჭირა და კვლავ ეძგერა ქვიშის კედელს. უეცრად ქვიშის ზვავი ჩამოშვავდა. ისეთი დახშული ხმა დაისმა, თითქოს რეზინი ჩამოვარდა, და რაღაც მთელი ძალით ეძგერა გვერდში, იმის გასაგებად, თუ რა მოხდა, თავი ასწია და ზევით აიხედა, მაგრამ ვერ შეძლო განესაზღვრა, სად იყო ზედა მხარე. ორად მოხრილი საკუთარ ნერწყვში იწვა, ირგვლივ კი რაღაც მქრქალი, რძისფერი შუქი იდგა. მეორე ნაწილი X ძინ, ძინ, ძინ, ძინ ეს რა ბგერაა? ზანზალაკის ბგერა. ძინ, ძინ, ძინ, ძინ. ეს რა ხმა არის? ეშმაკის ხმა ქალი ძლივს გასაგონად ღიღინებს რაღაცას. დაუღავალად იმეორებს ერთსა და იმავე ფრაზას და ავზიდან ნალექს იღებს. სიმღერა მიწყდა. შემდეგ ისმის, როგორ ნაყავს ქალი ბრინჯს. კაცი წყნარად ოხრავს, გვერდს იბრუნებს და მოუთმელობისაგან დაჭიმული ელოდება მას... ქალი საცაა შემოვა, ალბათ წყლიან წყალს შემოიტანს, რომ ტანი გაუწმინდოს. ქვიშისა და ოფლისაგან კაცს კანი ისე გაუღიზიანდა, აგერ-აგერ ანთება გაუჩნდება. მარტო ცივი, სველი პირსახოცის გახსენებაზე ერთიანად იკუმშება. მას შემდეგ, რაც ქვიშიამ ქვეშ მოიქცია და გონება დაკარგა, სულ იწვა. პირველ ორ დღეს დიდი სიცხე, თითქმის ოცდაცხრამეტი გრადუსი სიცხე და შეუჩერებელი პირღებინება ტანჯავდა, მაგრამ შემდეგ ტემპერატურამ დაუკლო, ნელ-ნელა მზის გულზე შეუჩვეველმა ხანგრძლივმა მუშაობამ გახადა ავად, ვიდრე ჩამოშვავებულმა ქვიშამ. საერთოდ კი სერიოზული არაფერი სიჭირდა..

[Audio] იქნებ ამიტომ კაცი ჩქარა გამოკეთდა. მეოთხე დღეს ფეხებისა და და წელის ტკივილმა გაუარა. მეხუთე დღეს ცოტა ხნის წინანდელი ავადმყოფობის აღარავითარი ნიშან-კვალს არ გრძნობდა, თუ არ ვიგულისხმევთ, ერთგვარ სისუსტეს. მაგრამ საწოლიდან არ დგებოდა და თავი ისევე მძიმე ავადმყოფივით ეჭირა. საამისოდ, რა თქმა უნდა, ჰქონდა მიზეზები. მას გაქცევა სულაც არ გაუფიქრებია. - უკვე გაიღვიძეთ? ქალის ხმას გაუბედავობა ეტყობოდა. კაცი ქუთუთოებდახრილი მიაცქერდა შარვლში გამოკვეთლ მის მრგვალ მუხლებს და მიმკვდარებული კვნესით უპასუხა. ქალმა ნელნელა გაწურა პირსახოცი სპილენძის დაჭყლეტილი ტაშტის ზემოთ და ჰკითხა: - როგორ გრძნობ თვას? - ისე რა... - გაგიწმინდოთ ზურგი?.. კაცი მორჩილად ნებდებოდა ქალს არა მარტო იმიტომ, რომ ავადმყოფის მდგომარეობით სარგებლობდა, არამედ იმიტომაც, რომ სიამოვნებდა. ვგონებ, ლექსს ამბობდა იმაზე, თუ ციებ-ცხელებიან ბიჭს როგორ ესიზმრა, ვითომ გრილ ვერცხლის ქაღალდში ხვევდნენ. ოფლისა და ქვიშის ფენის ქვეშ შეხუთული კანი კაცს თანდათან უგრილდებოდა, იწყებდა სუნთქვას. ქალის სხეულის სუნი თითქოს აღწევდა მის გაცოცხლებულ კანში, ოდნავ აღელვებდა. და მაინც ბოლომდე არ აპატიას. ეს სხვა ამბავია, ის კიდევ სხვა და საჭირო არაა მათი ერთმანეთში არევაო. სამდღიანი შვებულება დიდი ხანია დაუმთავრდა. ახლა აჩქარება მაინც და მაინც არ ღირდა. თავდაპირველად გეგმა - ფლატის ძირის გამოთხრა და ციცაბო ფერდობის დამრეცად ქცევა - ჩაფუშვით კი არ ჩაუფუშვია, უბრალოდ საკმაოდ არ ჰქონდა მომზადებული. გაუთვალისწინებელ გარემოებებს - იმავე მზის დაკვრას - რომ ხელი არ შეეშალა, ყველაფერი მშვენივრად მოეწყობოდა. თუმცა ქვიშის თხრა გაცილებით ძნელი აღმოჩნდა, ვიდრე ვარაუდობდა. ეს ჯოჯოხეთური შრომა იყო და ახლა ყველაფერი იმაზე იქნებოდა დამოკიდებული, უფრო ხელმისაწვდომ საშუალებას გამოძებნიდა თუ არა. აი, სწორედ ამ დროს მოუვიდა აზრად თავი მოეავადმყოფებინა. როცა გამოფხიზლდა და დაინახა, რომ ისევ იქ, ქალის სახლში იწვა, საშინლად გაბრაზდა. სოფლელები თანაგრძნობის გამოხატვასაც არ უპირებდნენ. ეს მისთვის სრულიად ნათელი გახდა და მაშინვე მოუმწიფდა გადაწყვეტილება. სოფლელები რომ მიხვდენენ, ავადმყოფობა საშიში არ იყო, ექიმს არ დაუძახეს. ახლა თვითონ ისარგებლებდა ამით და მათ ანანებდა უსულგულობას: ღამით, როცა ქალი იმუშავებდა, თვითონ დაიძინებდა. სამაგიეროდ დღისით, როცა ქალს უნდა დაესვენა, დაძინების საშუალებას არ მისცემდა, აუტანელ ტკივილებზე იწუწუნებდა. - გტკივა?.

[Audio] - აბა რა, მტკივა... ხერხემალი, ალბათ, სადღაც დაზიანდა... - იქნებ, დაზელა ვცადო? - არავითარ შემთხვევაში! განა შეიძლება ეს არასპეციალისტს მიანდო? ასე კაცს ადვილად ავნებ. ზურგის ტვინი ხომ სიცოცხლის არხია. ჰოდა, უცებ რომ მოვკვდე? თქვენ ხომ ყველას შავი დღე დაგადგებათ. დაუძახეთ ექიმს! მტკივა... აუტანლად მტკივა... თუ არ იჩქარეთ, გვიან იქნება! ქალი დიდხანს ვერ გაუძლებდა ასეთ რამეებს და არაქათი გამოეცლებოდა. მისი შრომისუნარიანობა დაიკლებდა და სახლი საფრთხეში აღმოჩნდებოდა. ეს კი სოფლისათვის პატარა ამბავი როდი გახლდათ. საკუთარი სისულელით, დამატებითი მუშახელის შეძენის ნაცვალად, ახალ ტვირთს აიკიდებდნენ და, თუ ახლავე არ მოიშორებდნენ, მერე ეყარათ კაკალი. მაგრამ არც ეს გეგმა მიიწევდა წინ შეუფერხებლად, როგორც თვითონ ვარაუდობდა. ღამე დღეზე უფრო გამოცოცხლებული იყო. კედლის იქეთ ისმოდა ნიჩბის ჩხარაჩხური... ქალის ქშინვა... შეძახილ-შემოძახილი კაცებისა, რომელთაც ქვიშიანი კალათები აჰქონდათ მაღლა... ამას გარდა, ქარი შორიდან მოაქროლებდა პიკაპის თრახთრახს, ძაღლების ყეფას... რანაირად არ ცდილობდა დაძინებას, არაფერი გამოსდიოდა - ნერვები მეტისმეტად ჰქონდა დაძაგრული და თვალებს ვერ ხუჭავდა. ღამით ცუდად ეძინა, ამიტომ იძულებული ხდებოდა დღისით მოეთავებინა ძილი. ყველაზე ცუდი კი ის იყო, რომ სულ უფრო მეტად კარგავდა მოთმინებას: თავს ირწმუნებდა, ეს გეგმაც თუ ჩაიფუშა, სულ ერთია, რამდენიც გინდა, გაქცევის იმდენი საშუალება მოიძებნებაო. აქ მოსვლის დღიდან უკვე კვირა გავიდა. სწორედ დრო დადგა განცხადება მიეცათ ძებნის შესახებ. პირველი სამი დღე მისი კანონიერი შვებულება იყო მაგრამ შემდეგ დღეებს სამსახურში გაუფრთხილებლად გამოუცხადებლობად ჩაუთვლიდნენ. თანამშრომლებს, რომლებიც ყოველგვარი საბაბის გარეშე ეჭვნეულად ადევნებდნენ თვალს, თუ რას აკეთებდნენ თავიანთი ამხანაგები, დუმილით არ აუვლიდნენ გვერდს ასეთ ამბავს. ალბათ, ერთ საღამოს რომელიმე კეთილმოსურნემ მის სახლში შეიხედა. ბიჭოს, ნაშუადღევის მზით გახურებული, დახუთული ოთახი გამოკაცრიელებულია, ცხადია, მასპინძელი შინ არაა! სტუმარი, ალბათ, უნებლიე შურს იგრძნობს ბედნიერი მასპინძლის მიმართ, რომელმაც ამ ჯურღმულს თავი დააღწია. მეორე დღეს კი ჩუმჩუმად დაიწყებენ ძვირის თქმას, საზიზღარ ჩურჩულს, გამკილავად წარბების შეჭმუხვნას, თითების ორაზროვან ტრიალს. და სავსებით მართებულად... სულის სიღრმეში კაცი ადრეც გრძნობდა, რომ ეს უჩვეულო შვებულება თანამშრომელთა სწორედ ასეთ რეაქციას გამოიწვევდა. არც იყო გასაკვირი, მასწავლებლები ხომ თავისებურად, შურის სოკოთი მოწამლულნი ცხოვრობენ... მათ გვერდით წლითიწლობით მდინარის წყლებივით მიედინებიან და მიცურავენ მოსწავლეები, თვითონ კი ღრმად ჩაფლული ქვებივით იძულებულნი არიან ამ მდინარის ფსკერზე დარჩნენ. სხვებს ელაპარაკებიან იმედებზე, თავად კი ვერ ბედავენ იმედი იქონიონ თუნდაც სიზმარში... საკუთარი თავი უსარგებლო ნაყარნუყარად მიაჩნიათ, ან მაზოხური სიმარტოვე ეუფლებათ, ან პურისტები ხდებიან, სხვებს ეჭვის თვალით.

[Audio] უცქერიან და ბრალს სდებენ ორიგინალობისთვის. ისე წუხან მოქმედების თავისუფლებაზე, რომ არ შეუძლიათ არ სძულდეთ თვით ეს მოქმედების თავისუფლება. ... ალბათ, უბედური შემთხვევაა? არა, უბედური შემთხვევა რომ ყოფილიყო, როგორმე შეგვატყობინებდნენ... იქნებ თვითმკვლელობაა?.. მაშინ ამის შესახებ, რა თქმა უნდა, ისევ და ისევ პოლიციას ეცოდინებოდა!.. რა საჭიროა გადაჭარბებით შევაფასოთ ეს ჭკუამოკლე ყმაწვილი!.. დიახ, დიახ, უგზოუკლოდ დაიკარგა თავისი ნებით და ზედმეტია სხვის საქმეში ცხვირის ჩაყოფა... მერედა უკვე ხომ თითქმის კვირა გავიდა... აბა რა კაცია, აუცილებლად უნდა შეაწუხოს ადამიანები; ისე ვინ გაიგებს, რა უტრიალებს თავში... საეჭვოა, თანამშრომლები გულწრფელად შეწუხებულიყვნენ მისი გულისთვის. მათი დაუოკებელი ცნობისმოყვარეობა, უბრალოდ, ხეზე თავის დროზე მოუწყვეტავი ხურმასავით ნამეტანი გადამწიფდებოდა. შემდგომ მოვლენები ასეთნაირად განვითარდებოდა: უფროსი მასწავლებელი პოლიციაში მივიდოდა, რომ გაეგო რანაირი განცხადება უნდა დაწერილიყო ძებნის შესახებ. მისი დაძმარებული სახის მიღმა უდიდესი კმაყოფილება იქნებოდა მიმალული... „გვარი და სახელი: ნიკი ძიუმპეი. ასაკი: 31 წელი, სიმაღლე 1მ და 58 სმ. წონა 54 კგ. თმა: თხელი, უკან გადავარცხნილი, ბრიოლინს არ ხმარობს. მხედველობა: მარჯვენა თვალი - 0,8, მარცხენა - 1,0 კანი - შავგვრემანი, ნიშნები: მოგრძო სახე. ოდნავ ელამი. მოკლე ცხვირი. კვადრატული ყბები, მარცხენა ყურის ქვეშ შესამჩნევი ხალი, სხვა განსაკუთრებული ნიშნები არაა. სისხლის ჯგუფი: AB. ლაპარაკობს ჩახრინწული ხმით, ენა ოდნავ ებმება. გულისყურიანია, ჯიუტია, მაგრამ ვერ იტყვი, რომ ადამიანებთან ურთიერთობა არ შეუძლია. ტანსაცმელი: ალბათ ისეთი ტანსაცმელი აცვია, რომელიც ენტომოლოგიური მუშაობის დროს იხმარება. ზემოთ მოთავსებული ფოტოსუფათი გადაღებულია წინიდან ორი თვის წინათ". რა თქმა უნდა, სოფლის მცხოვრებლებმა აუცილებელი ზომები მიიღეს, რაკი ასე მტკიცედ განაგრძობენ ამ უაზრო ავანტიურას. ერთი-ორი სოფლის პოლიციელის გაცურებას რა უნდა. სოფლელებმა უთუოდ იზრუნეს, რომ პოლიციელები განსაკუთრებული საჭიროების გარეშე სოფელში არ მოსულიყვნენ. მაგრამ კვამლის ამგვარი ფარდა მიზანშეწონილია და აუცილებელი მანამ, სანამ თვითონ კაცი ჯანმრთელია და ქვიშის გადახვეტა შეუძლია. და უაზრობაა საკუთარი თავი საფრთხეში ჩააგდო - დამალო მძიმე ავადმყოფი, რომელიც უკვე მთელი კვირა ლოგინში აგდია. თუ გადაწყვეტენ, რომ იგი არაფრად სჭირდებად, მაშინ ყველაზე კეთილგონივრულია, რაც შეიძლება სწრაფად მოიშორონ, ვიდრე ათასგვარი გართულება იჩენდეს თავს. ჯერჯერობით კიდევ შეიძლება რომელიმე სიმართლის მსგავსი ვერსიის მოფიქრება, მაგალითად, გამოაცხადონ, თითქოს მოსული თვითონ ჩავარდა ორმოში და შერყევის შედეგად რაღაც უცნაური ჰალუცინაციები დაეწყო. ამ განმარტებას უფო დაიჯერებდნენ, ვიდრე მის ფანტასტიკურ მტკიცებას - ეშმაკობით დამმალეს ორმოშიო. დაიბღავლა ძროხამ. ისეთი ხმა ჰქონდა, გეგონებოდათ, ყელში მისთვის სპილენძის.

[Audio] საყვირი ჩაუდგამთო. სადღაც მამალმა იყივლა. ქვიშის ორმოში არც მანძილი იგრძნობა, არც მიმართულება. მხოლოდ იქ, გარეთა ჩვეულებრივი, ნორმალური სამყარო, სადაც გზის პირის ბავშვები კლასობანს თამაშობენ, დანიშნულ დროს დგება განთიადი და მისი ფერები მოთუხთუხე ქვაბში ჩაყრილი ბრინჯის სურნელს ერევა. ქალი გულმოდგინედ, ერთობ გულმოდგინეთაც კი უწმენდს ზურგს. შემდეგ სველ პირსახოცს ისე წურავს, იგი ფიცარივით ხევდება; ახლა უკვე გაწურული პირსახოცით წმენდს მონდომებულად, თითქოს გაორთქლილ მინას აპრიალებსო. თვალგახელილი დილის ბგერებისა და ამ რიტუალის ბიძგებისგან კაცს ძილი ერევა. - დიახ, სხვათა შორის... - კაცი იოკებს მთქნარებას, რომელიც თითქოსდა მაშებით, ძალით ამოაცალეს შიგნიდან. - იქნებ როგორმე... დიდი ხანია გაზეთის წაკითხვა მინდა. არაფრით არ მოხერხდება? - კარგი, ვკითხავ, მოგვიანებით. კაცი მაშინევე მიხვდა, რომ ქალს უნდოდა თავისი გულწრფელობა ეჩვენებინა. დიასახლისს დამორცხვებულ, მორიდებულ ხმაში ეტყობოდა მონდომება, იგი არ გაენაწყენებინა. მაგრამ ამ კაცს უფრო გააბოროტა.. „ვკითხავ"?! მაშ, უნებართვოდ გაზეთის კითხვაც არ შემიძლია?.. კაცმა ბურტყუნით მოიშორა ქალის ხელი. ერთი სული ჰქონდა, ტაშტი თავის წყლიანად გადაეყირავებინა. მაგრამ მის მდგომარებობაში მყოფს ნამეტანი ბობოქრობა არ არგებს - ამით შეიძლება ნთელი გეგმები ჩაეფუშოს. მძიმე ავადმყოფი ხომ საეჭვოა აგრე აღელდეს რაღაც უბრალო გაზეთის გულისთვის. ავადმყოფს, რა თქმა უნდა, სურს დახედოს გაზეთს. თუ პეიზაჟი არაა, სურათი მაინც ნახოს - ეს ხომ ესოდენ ნიშანდობლივია ადამიანისთვის. ადრე რომლიღაც წიგნში ამოიკითხა, რომ პეზაჟური ფერწერა მწირბუნებოვან ადგილებში განვითარდა, გაზეთებმა კი ფრთები ყველაზე სამრეწველო რაიონებში გაშლა, სადაც ადამიანთა შორის ურთიერთობა შესუსტდა. ამას გარდა, გაზეთში შეიძლება წააწყდეს განცხადებას - ესა და ეს უგზო-უკვლოდ დაიკარგაო, ხოლო თუ გაუმართლა, გამორიცხული არაა, სოციალური საკითხებისთვის გამოყოფილ კუთხეში მის გაქრობაზე დაწერილი სტატია აღმოჩნდეს. რა თქმა უნდა, საეჭვოა სოფლელებმა მისცენ გაზეთი, რომელშიც ამგვარი სტატია იქნება, მაგრამ ახლა ყველაზე მთავარია მოთმინება. ავადმყოფად თავის მოჩვენება არც ისე სასიამოვნოა. ეს იგივეა, ხელს უჭერდე ასავარდნად გამზადებულ დაჭიმულ ზამბარას. ასეთ ზამბარას დიდხანს ვერ დაიჭერ. ისიც არ შეიძლება, ყევლაფერი იმგვარად წარიმართოს, როგორც მიდის ეს ტიპები ყოველი ღონით უნდა მიახვედროს, რაოდენ სამძიმოა მათთვის უცხო კაცის აქ ყოფნა. აი, დღეს ყოველნაირად უნდა ეცადოს ქალს თვალის მოხუჭის საშუალება არ მისცეს. (არ დაიძინო... დაძინება არ შეიძლება!) კაცი მოიკრუნჩხა და თვალათმაქცურად დაიკვნესა..

[Audio] XI ქალის ჩამოკიდებული ქოლგის ქვეშ ზღვის წყალმცენარეებისგან შეკმაზულ ბოსტნეულისა და ბრინჯის სქელ წვნიანს ხვრეპდა და პირს ითუთქავდა. ჯამის ფსკერზე ქვიშის ლექი დარჩა. მაგრამ აქ მოგონებანი წყდება და შემდეგ ყველაფერი რაღაც გრძელ, გულის დამამძიმებელ კოშმარში ინთქმება. სიზმარში საჭმლის ძველ, მოტკაცუნე ჩხირებზე შემჯდარი უცნაურ, უცნობ ქუჩებში დაფრინავს. ჩხირებით ისე დაქრის, თითქოს სკუტერზე ზის. ეს არც თუ ცუდია, მაგრამ როგორც კი ყურადღება ოდნავ მოდუნდება, გული მაშინვე დედამიწისკენ მოუწევს. ქუჩა ახლოდან აგურისფერი ჩანს, შორს კი მწვანე ფოშფოშში იკარგება. ან ფერების გამას მშფოთვარების გამომწვევი რაღაც აქვს. ბოლოს ყაზარმის მაგვარ ხის გრძელ შენობასთან მიფრინდა. იქ იაფფასიანი საპნის სუნი დის. ჩაჩოჩებული შარვლის წევა-წევით კიბეზე ადის და ცარიელ ოთახში შედის, სადაც მხოლოდ ერთი გრძელი მაგიდაა. მაგიდის ირგვლივ შემომსხდარი ათი კაცი და ქალი გატაცებით თამაშობს რაღაცას. ცენტრში მჯდომი კაცი კარტს არიგებს. კარტის დარიგებისთანავე უკანასკნელ ქაღალდს უნებლიეთ ართმევს და ხედავს, რომ ეს წერილია. წერილი საოცრად რბილი აღმოჩნდა და, როცა თითები ოდნავ მოუჭირა, იქიდან სისხლმა იფეთქა. მან იყვირა და გაეღვიძა. რაღაც ჭუჭყიანი საბურველი მზერას უშლის. შეინძრა, ისმის მშრალი ქაღალდის შრიალი. სახეზე თურმე გაშლილი გაზეთი ეფარა. დალახვროს ეშმაკმა, ისევ ჩამძინებია!.. გაზეთი მოისროლა. გაზეთიდან ქვიშის წვრილი ნაკადები დაქანდა. ქვიშის რაოდენობის მიხედვით კარგა დიდი დრო გასულა. კედლის ხვრელში გამოტანებული მზის სხივების მიმართულება მეტყველებს, რომ უკვე დაახლოებით შუადღეა. კეთილი და პატიოსანი, მაგრამ ეს რა სუნია? ახალი სასტამბო საღებავი?.. შეუძლებელია, - გაიფიქრა კაცმა და რიცხვს დახედა. თექვსმეტი, ოთხშაბათი... მაშ ეს დღევანდელი გაზეთია! არ სჯეროდა, მაგრამ სინამდვილეში სად გაექცეოდა. მაშასადამე, ქალმა თხოვნა შეუსრულა? კაცი იდაყვით დაეყრდნო ოფლით ერთიანად გაჟღენთილ ლეიბს და წამოიწია. თავში მაშინვე გრიგალივით დაუტრიალდა ათასგვარი აზრი. ხელში გაჭირვებით ჩაგდებულ გაზეთს ზერექვერედ დაუწყო თვალიერება, წამდაუწუმ სხვა რამეზე გადადიოდა მისი ფიქრი. „შევსებულია იაპონია-ამერიკის გაერთიანებული კომიტეტის დღის წესრიგი..." ...მაინც როგორ იშოვა ქალმა გაზეთი?.. ვითომ ამ ტიპებმა იგრძნეს, რომ ჩემთან დაკავშირებით რაღაც ვალდებულებანი აკისრიათ?.. ჰო, მაგრამ იმის მიხედვით, რაც აქამდე იყო, ყოველგვარი კავშირი გარე სამყაროსთან ნასაუზმევს წყდება. უეჭველად ორში ერთია: ან ქალს შეუძლია ჩემთვის უცნობი საშუალებით დაუკავშირდეს გარე სამყაროს, ანდა თვითონ გააღწია აქედან და გაზეთი იყიდა. „ტრანსპორტის ერთ წერტილზე გაყინვის საწინააღმდეგო ქმედითი ღონისძიებანი!" კი, ბატონო... ვთქვათ ქალმა აქედან გააღწია... თოკის კიბის გარეშე ეს წარმოუდგენელია..

[Audio] არ ვიცი, როგორ მოახერხა გაღწევა, მაგრამ ერთი რამ ნათელია - თოკის კიბე აქვს გამოყენებული... ხოლო თუ ასეა... კაცის გონება გააფთრებით ამუშავდა. პატიმარი, რომელიც მხოლოდ გაქცევაზე ფიქრობს, სხვაა, მაგრამ ქალი, სოფლის მცხოვრები, ხომ ვერ მოითმენს, ორმოდან თავისუფლად ასვლის შესაძლებლობა მოუსპონ? კიბის აღება მხოლოდ დროებითი ღონისძიებაა ჩემს აქ ჩასამწყვდევად და მეტი არაფერი... მაშასადამე, თუ განვაგრძობ მათი სიფხიზლის მოდუნებას, ასეთი შესაძლებლობა ადრე თუ გვიან მეც გამიჩნდება. „თავიან ხახვში ატომური რადიაციის შედეგების სამაკურნალო ეფექტური ნივთიერებებია". ეტყობა, ავადმყოფობის მოგონების ჩემეულ სტრატეგიას გაუთვალისწინებელი გარემოებანი მოატყევდა. ჯერ კიდევ ძველი ხალხები ძალზე სწორად ამბობდნენ: თუ ბედს სძინავს, ელოდეო... მაგრამ კაცის გულს რატომღაც სულ არ უნდოდა ლოდინი. რაღაც მოუსვენრად იყო... ნუთუ ამ საშინელი, მშფოთვარე და უცნაური სიზმრის გამო?.. კაცს ტვინს ურევდა საშიშ წერილზე ფიქრი. წერილი რატომ იყო საშინელი, თვითონაც არ ესმოდა. რას მოასწავებდა ასეთი სიზმარი? მაგრამ საქმე ის როდია, გულთან ასე ახლოს მიიტანო ჩვეულებრივი სიზმარი. ნებისმიერ შემთხვევაში დაწყებული საქმე ბოლომდე უნდა მიიყვანო. ქალს ჩვეულებისამებრ კერის მახლობლად იატაკზე ეძინა და წყნარად ფშვინავდა. ცუდი რეცხვით ჩაყვითლებულ კიმონოში მთლიანად გახვეულიყო, მოკუნტულიყო, ხელები მუხლებზე მოეხვია. იმ დღის შემდეგ კაცს არასდროს ჩვენებია შიშველი, მაგრამ, ეტყობოდა, კიმონოს ქვეშ არაფერი ემოსა. კაცმა სწრაფად ჩაათვალიერა სოციალური საკითხებისათვის მიძღვნილი გვერდი, ადგილობრივი ცხოვრების სვეტები. რა თქმა უნდა, ვერც სტატია ნახა თავის გაქრობის შესახებ და ვერც განცხადება - კაცი უგზოუკლოდ დაიკარგაო. ასეც ვარაუდობდა და ამიტომ მაინცდამაინც არ წყენია. წყნარად ადგა და სოხანეზე ჩავიდა. არაფერი ეცვა, გარდა ხელოვნური აბრეშუმის გრძელი ნიფხვისა. ასე უკეთესი იყო. ქვიშა იმ ადგილას გროვდებოდა, სადაც რეზინი წელზე უჭერდა, და კანი მხოლოდ აქ უწითლდებოდა და ექავებოდა. ზღურბლზე დადგა და ქვიშის კედელს ახედა. თვალებში სინათლე ეძგერა და ირგვლივ ყველაფერს თითქოს ყვითელი ცეცხლი მოედო. იმ არემარეზე სულიერი არ ჭაჭანებდა. რა თქმა უნდა, არც კიბე ჩანდა. აქ გასაკვირი არაფერი გახლდათ. უნდოდა მხოლოდ სინამდვილეში დარწმუნებულიყო. მიდამოს არავითარი ნიშანი არ ეტყობოდა, რომ კიბე ჩამოუშვეს. თუმცა ასეთ ქარში ხუთი წუთიც არ გავა, რომ ყოველგვარი კვალი გაქრება. იქვე კართან დაუსრულებლად გამოდიოდა ქვიშის ზედა ფენა, გეგონებოდათ, ქვიშას ტყავს აძრობენო..

[Audio] კაცი სახლში შემობრუნდა და დაწვა. ოთახში ბუზი დაფრინავდა, პატარა ყავისფერი დროზოფილა. ალბათ სადღაც რაღაც ლპებოდა. კაცმა სასთუმალთან დადგმული, პოლიეთილენში გახვეული კარდალიდან წყალი მოსვა, ყელში გამოივლო და ქალს დაუძახა: - მისმინეთ, ამდგარიყავით... ქალი შეკრთა და წამოხტა. ალბათ ჩამოუცურდა და მკერდი გამოუჩნდა. ოდნავ მომჩვარულ, მაგრამ ჯერ კიდევ სავსე მკერდზე ცისფერი ძარღვები აჩნდა. ფაციფუცით, გაუბედავი მოძრაობით მოიხურა ხალათი. თვალებს აქეთ-იქით აცეცებდა, თითქოს ჯერ მთლად არ გამოფხიზლებულაო. კაცი შეყოყმანდა. კიბის შესახებ მწყრალად და პირდაპირ ჰკითხოს?.. თუ სჯობს მადლობა უთხრას გაზეთის მოტანისთვის და იმავე დროს მშვიდი, კეთილმოსურნე კილოთი დაუწყოს გამოკითხვა? თუ ქალი მხოლოდ იმიტომ გააღვიძა, რომ ძილი გაეწყვეტინებინა, ამ შემთხვევაში ყველაზე სწორი იქნება, თავი აგრესიულად ეჭიროს. შარის მიზეზი რამდენიც გინდა, იმდენია. მაგრამ ამით შეიძლება მთავარი მიზანი - მძიმე ავადმყოფად თავის მოჩვენება - გამოააშკარავოს. ვერაფრით დაამტკიცებს, რომ ასეთი ქცევა ერთობ ჰგავს ხერხემალდაზიანებული ადამიანის ქცევას. რაც მას მართლა სჭირდება, არის შემდეგი: სოფლელები უნდა დაარწმუნოს, რომ სრულიად შესაძლებელია მისი სამუშაო ძალად გამოყენება და ნებისმიერი საშუალებით მოადუნოს მათი სიფხიზლე. სოფლელებს გული უკვე იმ ზომაზე მოულბა, გაზეთი მისცეს, ახლა იმგვარად უნდა მოეწყოს საქმე, წინააღმდეგობის უნარი წაერთვათ. უეცრად კაცს ყველა წარმტაცი იმედი დაემსხვრა. ქალმა კითხვაზე მიუგო: - ო, არა, გასვლით არსად გავსულვარ. ჩვენი არტელის ერთ-ერთმა წევრმა დიდი ხნის შეპირებული ხის ლპობის საწინააღმდეგო საშუალება მოიმტანა... ჰოდა, გაზეთი მას ვთხოვე... აქ სოფელში გაზეთს სულ ოთხი-ხუთი ოჯახი ღებულობს... ამიტომ იძულებული გახდა საგანგებოდ წასულიყო ქალაქში და იქ ეყიდა. ასეთი დამთხვევა სავსებით შესაძლებელია. მაგრამ ეს ხომ არ ნიშნავს, რომ ჩაკეტილია გალიაში, რომლის კლიტეს გასაღებს ვერ მოარგებს? ადგილობრივი მცხოვრებნი თუნდაც შეურიგდნენ ამგვარ პატიმრობას, ქვიშის ციცაბო კედლები სახუამრო საქმე არაა. კაცს სასოწარკვეთილება დაეუფლა, მაგრამ თავი მოთოკა. - ნუთუ?.. მისმინეთ... თქვენ ხომ ამ სახლის დიასახლისი ხართ, ა? და არა ძაღლი... ხომ შეუძლებელია, თავისუფლად არ გადიოდეთ აქედან და მაშინ არ ბრუნდებოდეთ, როცა გნებავთ! თუ ისეთი რამ ჩაიდინეთ, თანასოფლელებს თვალებში ვერ უყურებთ? ქალს ისე გაუკვირდა, ნამძინარევი თვალები დაჭყიტა. სისხლით აევსო, თითქოს.

[Audio] გაუვარვარდაო. კაცს ისიც კი მოეჩვენა, რომ ოთახში მეტი სინათლე ჩამოდგა. - აბა რას ამბობთ. თვალებში ცქერა არ შეგიძლიაო. რა სისულელეა! - კარგი, მაგრამ მაშინ ასეთი მფრთხალი არ უნდა იყოთ! - აქედან რომც გავიდე, რა უნდა ვაკეთო... - შეგიძლიათ ისეირნოთ! - ვისეირნო?.. - ჰო, ისეირნოთ... წახვიდეთ აქეთ, იქით, განა ეს ცოტაა?.. მე თქვენ გეკითხებით, აი, ჩემს მოსვლამდე აქედან თავისუფლად გადიოდით, როცა გინდოდათ? - უსაქმოდ სიარული ხომ ამაო დაღლაა... - არ გეხუმრებით! კარგად ჰკითხეთ თქვენსავე თავს, აუცილებლად მიხვდებით ნათქვამს!.. ძაღლიც კი გაგიჟდება, გალიაში რომ დიდი ხნით ჩავკეტოთ! - დიახ, ვსეირნობდი! - წამოიძახა ქალმა დახშული, ერთფეროვანი ხმით. - კი, უფლებას მაძლევდნენ, რამდენიც მინდოდა, იმდენი მესეირნა... ვიდრე აქ არ მოვხვდი... დიდხანს ვსეირნობდი, ხელში ბავშვი მეჭირა... გამტანჯა ამ სეირნობამ... კაცი ასეთ რამეს არ მოელოდა. რა უცნაურად ლაპარაკობს დიასახლისი. როცა ეს ქალი აგრერიგად უცქერის, ძალა არ შესწევს უპასუხოს. დიახ, სწორია... ათი წლის წინათ, როცა ყველაფერი ირღვეოდა, სუყველა მხოლოდ იმაზე ოცნებობდა, წასვლა არსად დასჭირვებოდა. ამგვარი ესახებოდათ თავისუფლება. მაგრამ შეიძლება თქვა, ახლა მათ მოყირჭებული აქვთ ეს თავისუფლებაო?.. შენც აქ, ქვიშის მხარეში, იქნებ სწორედ იმან შემოგიტყუა, რომ ამ მოჩვენებითი თავისუფლების ძიებამ არაქათი გამოგაცალა... ქვიშა... ერთი მერვედი მილიმეტრი დიამეტრის უსასრულო მოძრაობა... ესაა ნეგატივის აფსკზე გამოსახული უკუღმა გადმობრუნებული ავტოპორტრეტი, რომელიც ერთ ადგილას ფეხმოუცვლელად ცხოვრების თავისუფლებაზე გვიამბობს. აკი სეირნობაზე თავგადაკლული ბავშვიც კი ტირის, როცა გზა ებნევა? უცებ ქალმა მკვეთად შეცვალა კილო: - როგორ გრძნობთ თავს? ყველაფერი რიგზეა? აბა, რას მომჩერებიხარ ცხვარივით! კაცი გაბრაზდა. ტყავს გაგაძრობ და მაინც გაღიარებინებ, რომ ყველაფერი შენი ბრალია! მარტო ამის გაფიქრებაზე კაცს ჟრუანტელმა დაუარა. ტკაცატკუციც კი მოეყურა, ვითომდა კანზე მომხმარ წებოს აცლიდნენ. მისი კანი თითქოს „ტყავის გაძრომასთან" დაკავშირებულ ასოციაციებს შეიგრძნობდა. უცებ ქალი ფონიდან გადასულ სილუეტად იქცა. ოცი წლის მამაკაცს აზრები აგზნებს, ორმოცი წლისას - კანი, ხოლო ოცდაათი წლის ადამიანისთვის ყველაზე საშიშია, როცა ქალი სილუეტად გადაიქცევა... კაცს შეუძლია ისევე ადვილად მოეხვიოს სილუეტს, როგორც საკუთარ თავს... მაგრამ ქალის ზურგს უკან უამრავი თვალია... თვით ქალი კი მხოლოდ თოჯინაა, რომელსაც ამ თვალთა ისრებით დაატარებენ... საკმარისია მოეხვიო და ახლა უკვე შენ დაგიწყებენ თვალთა ისრებით.

[Audio] ტარებას... ჰოდა, ხერხემალი რომ დაზიანებული გაქვს, ეს სიცრუე ერთ წამში გაიჭრება გარეთ. მერედა, შეგიძლია ამნაირ ადგილას ხაზი გადაუსვა მთელ შენს წარსულ ცხოვრებას! ქალი გვერდულად მიუახლოვდა, მრგვალი მუხლები ბარძაყზე მიაბჯინა. უცებ იქაურობას მოედო ქალის პირიდან, ცხვირიდან ყურებიდან, იღლიებიდან, მთელი სხეულიდან ამომავალი მძაფრი სუნი დაგუბებული ამყრალებული წყლისა. მისი ცეცხლივით გიზგიზა თითები მფრთხალად, გაუბედავად აცურდა და დაცურდა კაცის ხერხემალზე. კაცი ერთიანად დაიძაბა. უცებ თითები კაცის გვერდებს შეეხო. - მეღიტინება! - შეჰყვირა კაცმა. ქალს გაეცინა. იგი ცოტათი კეკლუცობდა და ცოტაც ფრთხებოდა. ეს ყველაფერი კაცისთვის მეტისმეტად მოულოდნელი გახლდათ და ჯერჯერობით არ იცოდა, რა ექნა: ნეტავ რა უნდა ამ ქალს?.. განზრახ იქცევა ასე, თუ თითები უბრალოდ ჩაუცურდა? ესესაა თვალებს აფახურებდა, ყოველნაირად ცდილობდა გაეღვიძა... მაგრამ პირველ საღამოსაც ხომ ასე უცნაურად იცინოდა, რომ გვერდით ჩასვლისას გვერდში მიბიძგა?.. იქნებ თავის მოქმედებაში რაღაც განსაკუთრებულ აზრს აქსოვს?.. შესაძლებელია, სულის სიღრმეში არ სჯერა ჩემი ავადმყოფობისა და ასე იმიტომ იქცევა, რომ თავისი ეჭვები შეამოწმოს?.. არაა გამორიცხული... დოყლაპიობა არ შეიძლება. ქალის მაცდუნებლობა ყველაზე ჩვეულებრივი მახეა, ბოლოს და ბოლოს ზუსტად ისეთივე, როგორიცაა მწერების მჭამელი მტაცებელი მცენარეების თაფლის ტკბილი სურნელი. თავდაპირველად პროვოკაციას მომიწყობს, ძალას მატანდაო, ამით საქვეყნოდ მომჭრის თავს, შემდეგ კი ხელფეხშეკრული აღმოვჩნდები შანტაჟის ბორკილებით. XII კაცი გაიხვითქა და სანთელივით იწყო დნობა. პორებიდან ოფლი მოჟონავდა. საათი გაჩერდა და აღარ იცოდა ზუსტად რა დრო იყო. იქ, ზემოთ, შესაძლოა ჯერ კიდევ შუადღე ჩახჩახებდა, ოცი მეტრის სიმაღლე ორმოში კი უკვე ბინდი იდგა. ქალს მაგრად ეძინა. ხელ-ფეხი ნერვულად უტოკავდა, ალბათ რაღაც ესიზმრებოდა. კაცს უნდოდა მისთვის ძილი გაეწყვიტებინა, მაგრამ მაინცდამაინც არ ღირდა, ქალი სულ ერთია უკვე გამოძინებული იყო. კაცი წამოდგა, სხეული ქარს მიუშვირა. ძილში გადაბრუნებისას პირსახოცი სახიდან ჩამოვარდნოდა და ყურების უკან, ცხვირის მახლობლად, პირის კუთხეებში იმდენი ქვიშა მიწებებოდა, ეშმაკი ვერ აფხეკდა. თვალებში წამალი ჩაიწვეთა და პირსახოცის ბოლოებით დაიფარა. ეს რამდენჯერმე გაიმეორა, ბოლოს როგორც იქნა თვალები წესიერად გაახილა. კიდევ რამდენიმე დღე და თვალის წვეთები გაუთავდებოდა. სხვა რომ არაფერი, მარტო ამისთვის სურდა, რაც შეიძლება ჩქარა დასრულებულიყო.

[Audio] ყოველივე. სხეული ისე დაუმძიმდა, ეგონა რკინის საჭურველით იწვა მაგნიტზე. მხედველობა ყოველი ღონით დაძაბა, მაგრამ კარიდან შემომავალ მკრთალ შუქში გაზეთის იეროგლიფები მაინც მკვდარი ბუზების გაქვავებულ ფეხებს ჰგავდნენ. რასაკვირველია, ქალისთვის ჯერ კიდევ დღისით კარგად უნდა ეთხოვა - გაზეთი წამიკითხეო. გაზეთის კითხვით ქალს დაძინებაშიც შეუშლიდა ხელს. ერთი გასროლით ორ კურღელს მოკლავდა. მაგრამ სამწუხაროდ თვითონ დაიძინა ადრე. რარიგ მოწადინებული იყო და მაინც ყველაფერი წაახდინა. აი, ახლაც ეს აუტანელი უძილობა გატანჯავდა. ცდილობდა სუნთქვის რიტმზე ასიდან უკან-უკან ეთვალა, გონებაში ნაბიჯ-ნაბიჯ გაევლო ჩვეული გზა სახლიდან სკოლამდე, ნაცნობი მწერები სახეობებისა და ოჯახების მიხედვით დაეჯგუფებინა და გარკვეული რიგის მიხედვით დაესახელებინა. მაგრამ როცა მიხვდა, ამაო იყო ყოველი ცდა, უფრო მეტად ანერვიულდა ორმოს ნაპირზე ქარის დახშული ქშუტუნი... ნიჩბის ღრჭიალი, შრეებად რომ ჭრის ნოტიო ქვიშას... ძაღლების შორეული ყეფა... სანთლის ალივით მოპარპალე ოდნავ გასაგონი ხმები... გაუთავებლად ჩამომდინარე ქვიშა, რომელიც ზუმფარასავით ხეხავს ნერვების დაბოლოებებს... აი, რისთვის უნდა გაეძლო. არა უშავს, როგორმე გაუძლებს. მაგრამ იმ წამს, როცა ორმოს ნაპირებიდან ძირს ცინცხალი ცისფერი სხივები ჩამოსრიალდა, ყველაფერი პირიქით მოხდა - ჭიდილი დაუწყო ძილს, რომელიც ისე ერეოდა, როგორც წყალი უჯდება ღრუბელს. და თუ ეს ბიწიერი წრე სადმე არ გაწყდებოდა, ქვიშის მარცვალს ვაითუ არა მარტო საათი, თვით დროც შეეჩერებინა? გაზეთში სულ ერთსა და იმავე წერილებს ნახავდი. ამის კვალსაც ვერ გაარჩევდი, რომ ერთი კვირის შუალედი მაინც არსებობდა. თუ გაზეთი გარე სამყაროს ფანჯარაა, მაშინ ეტყობა, მას მინები მქრქალი ჰქონია. „გადასახადებთან დაკავშირებით მექრთამეობა კერძო კომპანიებიდან ქალაქის ხელისუფლებას გადაედო..." „საუნივერსიტეტო ქალაქები ინდუსტრიის მექად ვაქციოთ"... „წარმოებები ერთი მეორის მიყოლებით ჩერდება. ახლოვდება პფოფკავშირების გენერალური საბჭოს სხდომა; თვალსაზრისი გამოქვეყნდება"... „დედამ მოკლა ორი შვილი, თვითონ კი თავი მოიწამლა"... „ავტომანქანების გახშირებული გატაცება ცხოვრების ახალი სტილია თუ დანაშაულის ახალი სახეობა?.." „უცნობ ქალიშვილს უკვე სამი წელია ყვავილები მიაქვს პოლიციელის ჯიხურთან"... „თოკიოს ოლიმპიური ბიუჯეტის სიძნელენი"... „დღეს მოჩვენებამ ისევ გამოჭრა ყელი ორ ქალიშვილს"... „სტუდენტები ნარკოტიკებით იღუპავენ თავს"... „აქციების კურსს შემოდგომის ქარმა დაჰკრა"... „იაპონიაში ჩამოდის ცნობილი ტენორი ბლიუ ჯეკსონი"... „კვლავ მღელვარებაა სამხრეთ აფრიკის კავშირში; 280 მკვდარი და დაჭრილია"... „ქურდების უფასო სკოლა, ჩათრეულია ქალები; დამთავრებისას ატესტატს აძლევენ იმას, ვინც გამოცდებს წარმატებით ჩააბარებს". აქ ვერ იპოვიდი ვერც ერთ წერილს, გამოტოვება დაგენანებოდა. ეს იყო სანათურებიანი მოჩვენებითი კოშკი, ასევე მოჩვენებითი აგურებით აგებული. მაგრამ ქვეყნად რომ.

[Audio] მარტო ის არსებულიყო, რის გამოტოვებაც დასანანი იქნებოდა, სინამდვილე მინის მყიფე ნაკეთობად იქცეოდა, რომლისთვისაც ხელის შეხება საშიშია. მაგრამ ცხოვრება იგივე საგაზეთო წერილებია. ამიტომ ყველას ესმის მისი უაზრობა და კომპასის ცენტრს თავის სახლში ათავსებს. უცბად კაცს გასაოცარი წერილი მოხვდა თვალში. „თოთხმეტში, დაახლოებით დილის რვა საათზე, საცხოვრებელი სახლის სამშენებლო უბანზე (იოკოკავას ქუჩა, ოცდაათი), ხინოხარას კომპანიაში მომუშავე მეექსკავატორე ტოსირო ცუტომუ (ოცდარვა წლისაა) ჩამოშვავებული ქვიშის ქვეშ მოჰყვა და მძიმედ დაშავდა. იგი უახლოეს საავადმყოფოში მიიყვანეს, მაგრამ მალე გარდაიცვალა. იოკოკავას საპოლიციო უბნის გამოძიების თანახმად უბედური შემთხვევის მიზეზი ის იყო, რომ ტოსირო ცუტომუმ ათმეტრიან ბორცვს დანგრევის მიზნით ქვემოდან ძალზე ბევრი ქვიშა გამოაცალა". გასაგებია... სოფლელებმა განგებ შემომჩხირეს ეს წერილი. თხოვნას ტყუილუბრალოდ არ შემისრულებდნენ. კიდევ კარგი, წერილი წითელი მელნით არ შემოხაზეს. ნამეტანი მოჩხუბრებისთვის შეიძლება შავი ჯეკიც მოვიმარქაფოთო...ქიშელას ქვიშით ავსებენ და იმით რკინის ან ტყვიის ჯოხზე ნაკლებ როდი უმასპინძლდებიან მოწინააღმდეგეს... რამდენიც უნდა ილაპარაკონ, ქვიშა მიედინებაო, ქვიშა წყლისგან მაინც განირჩევა... წყალზე შეიძლება იცურო, ქვიშა კი მარხავს ადაიმანს, კლავს თავისი სიმძიმით... ერთობ წარმტაცი კი მეჩვენებოდა მდგომარეობა. XIII მაგრამ ტაქტიკის შეცვლას სერიოზული მერყეობა ეღობებოდა. დიდი დრო დასჭირდა. თითქმის ოთხმა საათმა განვლო მას შემდეგ, რაც ქალი ქვიშის სათხრელად წავიდა. დროის მიხედვით ქვიშის მზიდავებს ქვიშიანი კალათები უკვე მეორეჯერ უნდა ჰქონოდათ ატანილი, სამუშაო - დამთავრებული და პიკაპისკენ ყოფილიყვნენ წასულნი. კაცმა სმენა გაამახვილა და როცა დარწმუნდა, ქვიშის მზიდავები არ დაბრუნდებიანო, ნელ-ნელა ადგა და ჩაიცვა. ქალი ლამპიანად წასულიყო, ამიტომ კაცი იძულებული გახდა, ყველაფერი ალალბედზე ეკეთებინა. წაღები ქვიშას აევსო. კაცმა შარვლის ტოტები წინდებში ჩაიტანა, გეტრები აიღო და ჯიბეში ჩაიდო. გადაწყვიტა კართან დაეწყო, რომ შემდეგ ადვილად მიეგნო. სოხანე ქვიშის ხალიჩას დაეფარა და შეეძლო ფეხაკრეფით არ ევლო - ნაბიჯის ხმა სულ ერთია არ ისმოდა. ქალი მუშაობით იყო გართული. ადვილად ხმარობდა ნიჩაბს, ადვილად არჭობდა ქვიშაში... სუნთქავდა თანაბრად, ძალუმად... მის ფეხებთან მდგარი ლამპის შუქზე გრძელი ჩრდილი როკავდა... კაცი სახლის კუთხეში გაიტრუნა, სული განაბა. პირსახოცის ბოლოებს ხელები ჩაავლო და მაგრად გაჭიმა. ათამდე დავითვლი და აქედან გავვარდები... საჭიროა უცებ დავეცე თავს იმ დროს, როცა წელში მოხრილი ქვიშის აღებას დაიწყებს ნიჩბით..

[Audio] რასაკვირველია, შეუძლებელია ამტკიცო არავითარი საფრთხე არ არისო. ისიც უნდა ითქვას, რომ სოფლელთა დამოკიდებულება მისდამი შესაძლოა რაღაც ნახევარ საათში მკვეთრად შეცვლილიყო. აკი არსებობდა პრეფექტურის ჩინოვკინი. მოხუცმა თავდაპირველად შემთხვევით როდი მიიღო ამ ჩინოვნიკად. სოფლები, ეტყობა, ელიან, რომ სადაცაა მათ შესამოწმებლად მოვლენ. ხოლო თუ ასეა, გამორიცხული არაა, რომ შემოწმებისას სოფელში აზრი გაიყოს, უცხო კაცის აქ ყოფნის დაფარვა შეუძლებელი აღმოჩნდება და სოფლელები ბოლოს და ბოლოს უარს იტყვიან იგი დამწყვდეული ჰყავდეთ. თუმცა რა გარანტიაა ეს ნახევარი საათი ნახევარ წელიწადად და უფრო მეტადაც არ იქცეს. ნახევარი საათი იქნება თუ წელი - შანსები თანაბარია. კაცი ახლა ნაძლევს არ დადებდა. მაგრამ თუ წარმოიდგენ, რომ საცაა მოგეშველებიან, გაცილებით ხელსაყრელია ავადმყოფად თავის მოჩვენება. კაცი გონებაში სწორედ სულ ამ საკითხს უბრუნდებოდა. რაკი ისეთ ქვეყანაში ცხოვრობს, სადაც კანონი და წესრიგი არსებობს, ბუნებრივია, დახმარების იმედი უნდა ჰქონდეს. ადამიანებს, რომელნიც იდუმალების ბურუსით იბურებოდნენ, სიცოცხლის არავითარ ნიშანს არ იძლეოდნენ და უგზო-უკლოდ დაკარგულთა რიცხვში ხვდებოდნენ, უმრავლეს შემთხვევაში თავად სურდათ ეს. გარდა ამისა, თუ არაფერი მიუთითებს დანაშაულზე, ადამიანის გაქრობას განიხილავენ, არა როგორც სისხლის სამართლის საქმეს, არამედ როგორც სამოქალაქოს და მას პოლიცია განსაკუთრებულად არ უკვირდება. ორმოში მოხვედრილის ამბავი სულ სხვაა. მას სწყურია დახმარება, ყველას ევედრება, მიშველეთო, და სულ ერთია ვინ დაეხმარება. იმ ადამიანისთვისაც კი, ვისაც კაცი არასდროს უნახავს, მისი ხმა არ გაუგონია, ყველაფერი უმალ გახდება ნათელი, როგორც კი თუნდაც თვალს შეავლებს უპატრონოდ დარჩენილ მის სახლს. წაუკითხავი წიგნი, იმ გვერდზე გადაშლილი, რომელზეც თვითონ დატოვა... იმ კოსტუმის ჯიბეებში ჩატოვებული ხურდა, სამსახურში რომ იცვამდა. ჩეკის წიგნაკი, თუმცაღა უმნიშვნელო ოდენობის თანხისა, რისთვისაც ბოლო ხანებში ხელი არ უხლიათ... ყუთი, ჯერ კიდევ გაუმხმარი და დაულაგებელი მწერებითურთ... მწერებისათვის განკუთვნილი ახალი ქილების მარკადაკრული, გასაგზავნად დამზადებული შეკვეთა... ყველაფერ ამას მოუმთავრებლობის კვალი ატყვია და მიუთითებს, რომ სახლის პატრონი დაბრუნებას აპირებს. სტუმარმა, უნდა ეს თუ არა, შეუძლებელია არ შეისმინოს ვედრება, რომელიც სწორედ რომ ისმის ამ ოთახებში. დიახ... ოღონდაც ის წერილი არ ყოფილიყო... ნეტავ არ ყოფილიყო ის სულელური წერილი... მაგრამ იყო... სიზმარმა სიმართლე უთხრა, ახლა კი თვითონ კვლავ ცდილობს, რაღაცაში დარწმუნდეს. რისთვის? კმარა იწილო-ბიწილო, რაც დაიკარგა, დაიკარგა, დაიკარგა, მან თავი უკვე კარგა ხანია საკუთარი ხელებით მოიშთო. ყველაფერს, რაც შვებულებას ეხებოდა, ფრიად საიდუმლოდ ინახავდა და განზრახ არ ეუბნებოდა თანამშრომლებს, სად მიდიოდა. გარდა იმისა, რომ დუმდა, შეგნებულად ცდილობდა გამგზავრება იდუმალების საბურველში გაეხვია. ეს იყო შესანიშნავი საშუალება - უკეთესს ვერც მოიფიქრებდი, - გაეღიზიანებინა ადამიანები, რომელნიც.